Przedstawiamy 10 zasad, które powinny nam towarzyszyć przy modernizacji budynku, a które omawiał Dariusz Koc podczas Forum Modernizacje w Budownictwie FMB. 

1. Audyt energetyczny w termomodernizacji

Audyt energetyczny to bezsprzecznie najważniejsze działanie na etapie planowania termomodernizacji. Dlaczego? Dzięki niemu możemy poznać obszary, w których nasz budynek najbardziej nie domaga, w jakich wymaga zabiegów modernizacyjnych i jakie będą ich efekty. Audyt wskazuje również optymalną hierarchię i kolejność działań. Audyt zawiera w sobie analizę najlepszych rozwiązań, które pozwolą naszemu budynkowi odpowiednio zwiększyć efektywność energetyczną. Zakres audytów różni się w zależności od programów dotacyjnych, pod które głównie się go wykonuje. Dariusz Koc wskazuje jednak, że nie zawsze jest konieczność przeprowadzenia pełnego audytu. Przykładem może być wymiana ewidentnie nieszczelnych okien lub starego kotła węglowego. Wówczas działania te można podjąć bez uprzedniego audytu, ale należy być ostrożnym. W jakich sytuacjach?

Przede wszystkim przy wymianie źródła ciepła na pompę ciepła. Należy się najpierw zastanowić nad zasadnością montażu pompy ciepła. Powinno się ją stosować w budynkach ocieplonych z kilku powodów, o których pisaliśmy w artykule Pompa ciepła przed termomodernizacją – TAK czy NIE? Wspomnijmy jednak o tym najbardziej prozaicznym - im mniejsze zapotrzebowanie na ciepło, tym urządzenie o mniejszej mocy. Efekt? Niższe koszty inwestycyjne zdecydowanie jednej z najlepszych, lecz i najdroższych technologii na rynku. Zastosowanie pomp ciepła zawsze warto rozważyć, a generalna zasada wskazuje, że ich zastosowanie na pewno ma sens w bardzo energooszczędnych budynkach o niskim zapotrzebowaniu na ciepło i w przypadku braku możliwości skorzystania z nośników sieciowych (gaz ziemny, ciepło z sieci ciepłowniczej).

2. Zdefiniować satysfakcjonujące kryteria opłacalności

Punkt drugi jest nieco enigmatyczny, ale niezwykle istotny. Musimy sami określić, czy nas stać na termomodernizacyjny scenariusz, który zawarto w audycie. Mowa zarówno o etapie inwestycyjnym, jak i eksploatacyjnym. Niektórych przedsięwzięć zwyczajnie nie opłaca się wykonywać. Co więcej, część inwestycji nie można lub lepiej nie przeprowadzać z uwagi na prawo lokalne, warunki przyrodnicze i czynniki społeczno-kulturowe. Jakie przykłady przytacza inny ekspert? 

• Prawo - W Krakowie nie można zamontować efektywnych energetycznie kotłów na pellet czy drewno. 
• Warunki przyrodnicze - Na gruntach o słabej przewodności cieplnej nie powinno się inwestować w gruntowe pompy ciepła.
• Czynniki społeczno-kulturowe - Nikt nie byłby zachwycony, gdyby na krużgankach na Wawelu umieszczono jednostki zewnętrzne pomp ciepła. Podobnie jest np. z ociepleniem warszawskich Łazienek Królewskich. W tych przypadkach łączy się to jednak z prawem, które jednak wynika z troski o polską kulturę.

3. Znaleźć dofinansowania termomodernizacji

Programów dotacyjnych jest bardzo wiele, co często podkreślamy przy okazji innych materiałów.

“Z analiz ekonomicznych wynika, że głęboka termomodernizacja ogólnie rzecz ujmując nie ma sensu ekonomicznego i trzeba do niej dopłacać” - deklaruje Dariusz Koc, wskazując na konieczność zainteresowania się dotacjami. 

Od powyższej zasady bywają oczywiście wyjątki. Ciągle jednak, niestety, relacja pomiędzy cenami technologii, cenami robót budowlanych termomodernizacyjnych i cenami energii i jej nośników jest niekorzystna. Ceny energii i jej nośników rosną znacznie wolniej niż ceny robót, co taką sytuację powoduje bezpośrednio. Jedynie dzięki pozyskanym środkom z programów typu Czyste Powietrze czy Ciepłe Mieszkanie możemy w znaczny sposób zwiększyć opłacalność inwestycji. Skróci to także czas zwrotu poniesionych kosztów. Jeżeli potrzebujesz informacji o źródłach finansowania, to poniżej możesz skorzystać z potencjalnie przydatnych linków:

• Ocieplenie domu – sposoby dofinansowania w 2023 roku
• Wymiana ogrzewania – sposoby dofinansowania w 2023 roku

4. Złożyć wnioski o dofinansowanie lub inne wsparcie finansowe

Nie ma tu wiele do dodania. Jak już wiemy, co chcemy zrobić, to wniosek składamy często celowo, na daną inwestycję. Dariusz Koc wskazuje jednak na pewną kwestię, o której część z nas nie zdaje sobie sprawy.

“Chcę podkreślić to, że redystrybucja środków na te działania się nasila. Dziesiątki, setki miliardów złotych się redystrybuuje. Najpierw się zabiera, a później się oddaje, co moim zdaniem, z uwagi na obciążenia podatkowe i koszty funkcjonowania (życia) ma bardzo negatywny wpływ na zdolność do zaciągania zobowiązań finansową potencjalnych inwestorów, ich zdolność finansową oraz ich skłonność do samodzielnego inwestowania” - komentuje ekspert KAPE. 

5. Złożyć wniosek do URE o przyznanie Świadectw Efektywności Energetycznej (BC)

To punkt nie tylko dla przedsiębiorców. Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe również mogą się o te środki ubiegać. Świadectwo efektywności energetycznej jest potwierdzeniem planowanej do uzyskania oszczędności zużycie energii finalnej wynikającej z przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej. Jest to tzw. Świadectwo Efektywności Energetycznej (pot. Biały Certyfikat). Jego pozyskanie jest stosunkowo proste (odpowiednie rozporządzenie zawiera dla termomodernizacji budynków uproszczone metody obliczeniowe) i wymaga złożenia prostego wniosku do URE. Przychody ze sprzedaży pozyskanych w ten sposób Białych Certyfikatów mogą stanowić nawet kilkanaście procent kosztów inwestycji.

“Większość inwestorów o tym zapomina, a pieniądze leżą na przysłowiowej ulicy” - twierdzi Dariusz Koc.

Białe Certyfikaty wydaje prezes URE. Potwierdzają one osiągnięcie tzw. efektu energetycznego w postaci oszczędności energii, który wynika z przeprowadzonych działań termomodernizacyjnych. Certyfikaty są wydawane tylko dla planowanych działań. Sam wniosek należy złożyć przed podpisaniem umowy z wykonawcą i rozpoczęciem prac. 

6. Wybrać zakres termomodernizacji w zależności od budżetu 

Kolejny bardzo ważny krok, czyli odpowiednie zaplanowanie prac. W przypadku ograniczonych środków na termomodernizację, w pierwszej kolejności wykonujemy najbardziej newralgiczne działania. W skrócie te, których nasz dom potrzebuje najpilniej. Dariusz Koc radzi jednak, aby termomodernizację przeprowadzać w sposób kompleksowy jednorazowo, co daje największą gwarancję uzyskania wysokiej jakości robót i optymalne efekty energetyczne. Ważne jest, aby wg przemyślanego harmonogramu zrealizować wszystkie przedsięwzięcia z listy podanej w audycie z dużą dbałością o szczegóły. 

Wyżej wspomniane programy dotacyjne zdecydowanie ułatwiają finansowanie procesu termomodernizacyjnego. Jak bardzo? Na przykładzie pompy ciepła wyjaśniamy działanie dotacji z popularnego programu. Szczegóły w artykule Pompa ciepła a program Czyste Powietrze – ile trzeba zapłacić z własnej kieszeni?

7. Poszukać dobrego wykonawcy robót budowlanych

Czy to pompy ciepła, czy ocieplenie przegród, wymiana okien, czy też inne przedsięwzięcie - pożądane jest, aby realizował je odpowiednio wykwalifikowany specjalista, fachowiec, który odpowiednio stworzy projekt, a także przeprowadzi prace. To bardzo istotne z punktu widzenia powodzenia termomodernizacji. Jak zweryfikować potencjalnych wykonawców? Zwróćmy uwagę przede wszystkim na poniższe kwestie.

Uprawnienia instalatora

Niektóre przedsięwzięcia wymagają, aby przeprowadzała je osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia i doświadczenie. Powinna wykazać się odbyciem odpowiednich szkoleń w obszarach, którymi ma się zajmować.

Doświadczenie projektanta i ekipy wykonawczej

Nie bójmy się poprosić firmy, aby nam pokazała swoje portfolio. Jeżeli ma się czym pochwalić, to z pewnością to zrobi. Dzięki temu będziemy mieli pewność, że firma działa w branży, a nie powstała na fali dynamicznie rozwijającej się termomodernizacji. Warto również zaprezentowane portfolio wyrywkowo zweryfikować.

Opinie w internecie 

Zadowoleni klienci chwalą, a niezadowoleni krytykują. W internecie jest wiele wpisów na blogach, opinii, a nawet artykułów o konkretnych firmach. Warto do nich zajrzeć, ale przy jednoczesnej konfrontacji ich z innymi źródłami. Możemy także zapytać naszych bliskich, znajomych czy sąsiadów.

8. Zapewnić zawarcie dobrej i sprawiedliwej umowy z wykonawcą

Ekspert wskazuje dwa bardzo ważne aspekty zawarcie sprawiedliwej umowy. Po pierwsze - dzięki temu możemy później skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Po drugie mamy do czynienia wówczas z prawdziwą inwestycją, w której możemy wymagać przeprowadzenia prac przez firmę w terminie. 

Ostatnio w artykule Prefinansowanie w programie Czyste Powietrze – uważaj na nieuczciwe firmy! pisaliśmy o tym, że do lubelskiego wfośigw napływają skargi na nieuczciwe firmy, które podpisując umowy nie wywiązują się ze swoich obowiązków. Łączy się to z punktem wcześniejszym, jak i kolejnym. Porządnie prześwietlmy firmy, którym oddamy termomodernizację naszego budynku. 

9. Podstawowy nadzór nad termomodernizacją

Nikt nam nie każe znać się na budowlance, źródłach ciepła i materiałach. Nie zaszkodzi doglądać prac, a także pytać, jeśli mamy wątpliwości. Warto jednak też samemu poczytać, zdobyć minimalną wiedzę o procesie, który przejdzie budynek, w którym mieszkamy. Jeżeli dobrze wybierzemy wykonawcę, to nie będziemy mieli wielu powodów do obaw. Możemy także zapewnić profesjonalny nadzór techniczny, czyli po prostu wynająć osobę znającą się na danej dziedzinie, która sprawdzi i potwierdzi jakość wykonania poszczególnych elementów.

10. Gwarancja i rękojmia na zrealizowane roboty budowlane i instalacyjne

To już ostatni punkt. Daje on nam komfort i spokój, który zobowiązuje wykonawcę do rzetelnego podejścia do zleconych prac. Termomodernizacja to przedsięwzięcia często bardzo kosztowne, więc zasadnym posunięciem jest zadbanie o to, aby te pieniądze zostały odpowiednio wykorzystane. 

Źródło: Forum Modernizacja w Budownictwie FMB, Termomodernizacja.pl