Biomasa to przyszłość ogrzewnictwa? Od czego zależy kierunek rozwoju?

biomasa

Biomasa stała jest najczęściej używana w ogrzewnictwie jednorodzinnym, obejmuje różne rodzaje drewna, takie jak pellet, zrębki, trociny itp. Według prawodawstwa UE jest uznawana za neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla, zakładając, że emitowany węgiel zostanie ponownie wchłonięty przez rosnące drzewa. Polityka UE zachęca do wykorzystania biomasy do produkcji energii cieplnej lub elektrycznej. Definicja biomasy w polskim prawie obejmuje surowce pochodzące z produkcji rolniczej i leśnej, umożliwiając klasyfikację na biomasę pierwotną i wtórną. Dyrektywa RED III utrzymuje status biomasy leśnej jako odnawialnego źródła energii. Spalanie drewna w elektrowniach i budynkach nadal będzie wspierane jako działanie zgodne z zasadami energii ze źródeł odnawialnych. W państwach UE biomasa leśna stanowi około 36% energii odnawialnej.

Zdjęcie autora: Nova Energia

Nova Energia

Koło Naukowe działające na AGH w Krakowie
biomasa

Podziel się

Przeciwnicy wykorzystywania biomasy pierwotnej jako źródła energii odnawialnej obawiają się, że może to prowadzić do wycinania lasów i deforestacji, co negatywnie wpływa na środowisko, bioróżnorodność oraz klimat. Jednakże dane statystyczne wskazują, że ogólna powierzchnia lasów na świecie zmniejszyła się tylko o niewielki procent w ciągu ostatniej dekady, a Polska odnotowała wzrost powierzchni lasów.

Lesistość w Polsce.
Źródło: lasy.gov.pl

Mimo że pellet jest uznawany za ekologiczne paliwo, debaty dotyczące jego palenia pozostają otwarte. Ważne jest monitorowanie jakości drewna używanego do produkcji pelletów, aby uniknąć wykorzystywania wartościowego drewna do celów energetycznych, co przyczyni się do bardziej zrównoważonego podejścia do wykorzystania różnych rodzajów drewna.

Biomasa w systemie kaskadowym
Kaskadowe wykorzystanie drewna.
Źródło: pracownia.org.pl

Uchwały antysmogowe a biomasa

Uchwały antysmogowe, takie jak ta, przyjęta przez Kraków, mają na celu polepszenie jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń, szczególnie w okresach smogowych. Kraków wprowadził zakaz używania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach od września 2019 roku. Podczas spalania zarówno drewna, jak i węgla, emitowane są szkodliwe substancje, takie jak pyły PM2,5 i PM10, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) oraz dioksyny. Warto zauważyć, że pył emitowany podczas spalania drewna jest zazwyczaj drobniejszy niż podczas spalania węgla, co może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Jeśli opał i urządzenie grzewcze są podobnej klasy, to przy spalaniu drewna możemy zazwyczaj spodziewać się niższych emisji wyżej wymienionych związków, niż przy spalaniu węgla, szczególnie jeśli chodzi o siarkę i tlenki azotu. Niemniej jednak, warunki spalania i jakość paliwa mają istotny wpływ na ilość emitowanych zanieczyszczeń, dlatego kontrola wilgotności biomasy oraz odpowiednia klasa energetyczna urządzenia grzewczego są kluczowe dla ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko.

Pozytywny wpływ uchwał antysmogowych

Niektórzy zwolennicy wprowadzenia ustawy antysmogowej w mieście Kraków informują: „(…) badania wykazały, że średnie stężenia pyłów PM10 spadły o 45,42%, a pyłów PM2,5 o 43,76%. Liczba dni z przekroczonymi dopuszczalnymi poziomami PM10 spadła z 125 w sezonie grzewczym 2012/2013 do 64 w sezonie grzewczym 2019/2020 (…)”. Dane archiwalne, jakie udostępnia Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na temat poziomu zanieczyszczeń pyłami PM10 na stacji Kraków, Złoty róg przedstawiają się następująco:

Analizując ten wykres, można zauważyć znaczącą redukcję stężenia pyłów PM10 na przestrzeni lat. Oprócz wprowadzenia uchwały antysmogowej wpływ na zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń w mieście Kraków, mogły mieć również inne działania na rzecz klimatu takie jak termomodernizacja budynków, zastosowanie systemów kogeneracyjnych, stacji fotowoltaicznych na terenie oczyszczalni ścieków Płaszów oraz wielu innych, jakie miasto to wdrożyło na przestrzeni lat.

Dyrektywa RED III a biomasa

Dyrektywa RED III, ogłoszona w październiku ubiegłego roku, sugeruje, że w najbliższych 2-4 latach nie nastąpi istotna zmiana w postrzeganiu drewna jako biomasy. Spalanie drewna nadal będzie traktowane pozytywnie przez kraje członkowskie w kontekście dążenia do neutralności klimatycznej. Ze względu na to, że pellet jest uznawany za biomasę wtórną, można przypuszczać, że będzie nadal akceptowany na szczeblu europejskim. Ogrzewanie budynków przy użyciu biomasy umożliwia dywersyfikację źródeł energii grzewczej, szczególnie w obszarach, gdzie dostęp do energii elektrycznej może być ograniczony. Pomimo to nie przewiduje się całkowitego porzucenia biomasy w ogrzewnictwie.

Wprowadzenie uchwał antysmogowych ma na celu zachęcenie właścicieli budynków do modernizacji systemów ogrzewania poprzez zakup kotłów ograniczających emisję szkodliwych związków lub stosowanie pomp ciepła. Taka polityka klimatyczna lokalnych władz, w połączeniu z innymi działaniami na rzecz klimatu, przynosi skuteczne rezultaty, jak można zobaczyć na przykładzie Krakowa, gdzie stężenia pyłów PM10 zmniejszyły się dzięki temu podejściu.

Zapraszamy konferencję

O perspektywach wykorzystania biomasy, ale także biopaliw i odpadów będziemy rozmawiać w trakcie VI Dnia Nowej Energii, który odbędzie się 18 marca w Krakowie na Akademii Górniczo-Hutniczej, a za jej przygotowanie odpowiadać będzie nasze Koło Naukowe - Nova Energia. Tegoroczna edycja nosi nazwę "Innowacje w GOZ: biomasa, biopaliwa i zrównoważone zarządzanie odpadami" i tym razem będzie częścią większej konferencji! Więcej szczegółów znajdziesz na naszym profilu na Facebooku.

Źródła: isap.sejm.gov.pl, teraz-srodowisko.pl, domoweklimaty.pl, dedietrich.pl, powietrze.gios.gov.pl, smogopedia.pl

Materiał został przygotowany przez Koło Naukowe Nova Energia, AGH.
Kamil Misiurek

Zdjęcie autora: Nova Energia

Nova Energia

Koło Naukowe działające na AGH w Krakowie