Architektura mieszkaniowa ewoluuje w kierunku tego, co energooszczędne, naturalne, integrujące i zarazem prywatne. Jej realizacje stają się są bardziej spójne i przemyślane pod kątem stworzenia przyjaznego miejsca do życia. Jakie technologie pojawiają się w budownictwie zrównoważonym.

Ekologiczne technologie w budynkach wielorodzinnych

Niewątpliwie nie tylko budownictwo jednorodzinne zmienia się zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. Także budynki wielorodzinne na całym świecie przechodzą transformację w tym kierunku. Przede wszystkim dzięki wdrażaniu innowacyjnych technologii, które umożliwiają m.in. ograniczenie ich negatywnego wpływu na klimat i zdrowie mieszkańców. Z tego względu preferuje się materiały budowlane przyjazne środowisku, o niskim śladzie węglowym, nietoksyczne i bez chemikaliów szkodliwych dla organizmu. Dotyczy to także produktów wykończeniowych, które na przestrzeni dziesięcioleci zmieniły się diametralnie pod kątem wyglądu i składu. 

Rozwiązania wspierające ekologiczne budownictwo wielorodzinne wdraża się na wielu poziomach, myśląc o cyklu życia budynku (Life Cycle Analysis, LCA – komplementarna analiza wpływu danego obiektu na środowisko naturalne, od momentu jego powstania i użytych materiałów oraz stosowanych technologii poprzez wszystkie etapy jego użytkowania). Z punktu widzenia dbałości o klimat (w połączeniu z komfortem mieszkańców i dbałością o ich finanse) montuje się na przykład na budynkach wielorodzinnych panele fotowoltaiczne i wprowadza zdalny monitoring energii, który pozwala zoptymalizować jej zużycie i wydatki z tym związane. Standardem są też okna i drzwi pasywne czy wielkoformatowe przeszklenia. 

Natura w budynkach wielorodzinnych

Eco-freindly design budynków wielorodzinnych to także natura na każdym poziomie. Wręcz w dosłownym tego słowa znaczeniu, bo rośliny (nie tylko dekoracyjne) pojawiają się na wszystkich piętrach, a także na dachu, gdzie powstają ogrody rekreacyjne lub służące uprawie warzyw i owoców. Nowoczesne, zielone inwestycje przypominać mają wiejskie domki z ogródkami, w których każdy może być bliżej natury i w dodatku mieć swoją własną ekologiczną żywność. 

Zielone dachy oraz ściany pokryte roślinnością pełnią też wiele istotnych funkcji. jak oczyszczanie powietrza, tłumienie hałasu czy zwalczanie efektu miejskiej wyspy ciepła. Wspomagają także bioróżnorodność, stając się siedliskiem dla ptaków i owadów. 

Ekologiczne budownictwo wielorodzinne oznacza również zrewidowany stosunek do wody. Zielone dachy magazynują wodę opadową. Pomagają utrzymać równowagę hydrologiczną w mieście i przeciwdziałać powodziom czy podtopieniom. Zbliżoną funkcję pełnią także ogrody deszczowe, które zmniejszają spływ wody opadowej do kanalizacji (także tej spływającej z ulicy czy chodnika). Zebraną deszczówkę gromadzi się w zbiornikach i wykorzystuje, np. do podlewania roślin. 

„Zielone” budynki i ich otoczenie obrazują w najlepszy sposób, że najwyższa pora uciec od wszechobecnego betonowania wszystkiego wokół nas i dosłownie „wrócić do korzeni”. Z tego względu sieje się wokół nich malownicze łąki kwietne, zakłada karmniki i budki lęgowe dla ptaków. To wszystko nie tylko ładnie wygląda, ale jest dobre dla samopoczucia mieszkańców i środowiska naturalnego.

• Zobacz również: Biophilic design w ekologicznej architekturze

Konstrukcja budowlana sprzyjająca integracji

Przed budownictwem wielorodzinnym przyszłości stoi jeszcze jedno wyzwanie – wspieranie nie tylko proekologicznych, ale też prospołecznych zachowań. Oczywiście mieszkanie ma zapewnić prywatność we własnych czterech katach. Jednocześnie nie może oznaczać separacji. Budynki wielorodzinne projektuje się więc, uwzględniając potrzebę tworzenia i podtrzymywania relacji międzyludzkich. To istotne zwłaszcza w dużych miastach, gdzie każdy żyje osobno. Takiej alienacji z punktu widzenia rozwiązań architektonicznych zapobiegać mają wspólne miejsca, np. tarasy, skwery, polanki piknikowe. Można powiedzieć, że budynek wielorodzinny staje się przestrzenią dla małej społeczności, podobną do tej, jaką tworzą mieszkańcy wsi czy miasteczka. Dlatego też powraca się między innymi do koncepcji dziedzińca czy podwórza jako miejsca spotkań.

Ekologiczne budynki wielorodzinne w Polsce

W ekologiczną filozofię, akcentującą aspekty prospołeczne, wpisują się projekty pracowni BBGK Architekci, również te dotyczące budynków wielorodzinnych, jak osiedle Jaśminowy Mokotów w Warszawie. Przestrzeń tworzy się tutaj z myślą o zapobieganiu wielkomiejskiej alienacji i frustracji oraz wspieraniu sąsiedzkiej integracji. Sprzyjają temu skwerki z ławkami i stolikami czy dobrze rozplanowane ścieżki rowerowe. Niska (dwupiętrowa) zabudowa nie przytłacza i pozwala oderwać się od wielkomiejskiego zgiełku, pośpiechu i wyobcowania.

Osiedle wpisuje się w trend „zielonej architektury”, także poprzez otoczenie budynków rodzimymi gatunkami roślin. Zieleń jako integralna część struktury mieszkaniowej w połączeniu z kreowaniem przestrzeni prospołecznych jest tym, co zbliża Jaśminowy Mokotów do projektów typu biophilic design. O wysokiej jakości inwestycji świadczy jej certyfikowanie w międzynarodowym systemie BREEAM. 

• Zobacz również: Certyfikaty ekologiczne budynków – w stronę zrównoważonego budownictwa

Budynki wielorodzinne a termomodernizacja

Na przestrzeni ostatnich lat zmieniają się nie tylko trendy wznoszenia od podstaw nowych budynków wielorodzinnych, ale też modernizowania tych już użytkowanych. „Stare” budownictwo zaczyna funkcjonować niczym „nowe” i równie nowocześnie się przy tym prezentuje. Przemiana ta odbywa się w ramach przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które mają na celu poprawę efektywności energetycznej budynków. Zaniedbane obiekty przy okazji zyskują stylową prezentację, niekiedy nawet dużo lepszą od tej pierwotnej, jaką miały kilkadziesiąt lat temu. Prace termomodernizacyjne to doskonały moment na zrobienie remodelingu budynku wielorodzinnego, który staje się często przykładem zupełnie nowoczesnej architektury. Zwiększa to także wartość rynkową nieruchomości.

Termomodernizacje wykonuje się, mając na uwadze oszczędzanie energii i pieniędzy mieszkańców. Przykładem takiego przedsięwzięcia jest rewitalizacja budynków 11-kondygnacyjnych na osiedlu Przylesie w Sopocie – wykonana według projektu Studia Projektowego OIKOS. Obiekty zyskały ocieplenie i odnowioną elewację. Ponadto na powiększonych balkonach zainstalowano instalację fotowoltaiczną, która stała się ekologicznym i wydajnym źródłem energii dla osiedla. 

Przeprowadzone termomodernizacje budynków wielorodzinnych są „widoczne” na pierwszy rzut oka jako odświeżone (a niekiedy zupełnie przeprojektowane) elewacje. Jednak przede wszystkim stanowią one inwestycję na przyszłość – oszczędność energii, a tym samym zmniejszanie negatywnego wpływu budownictwa mieszkalnego na klimat. 

Źródła: plgbc.org.pl, studio-oikos.pl
Zdjęcie główne: Inhabitat.