Ekoprojekt do zmiany! Rada UE zatwierdza nowe przepisy – co z materiałami budowlanymi?

Rada poprawiła podejście Komisji w zakresie ustanawiania standardów ekoprojektu, czyniąc go bardziej ambitnym i kompleksowym. Między innymi wzmocniła cel tego rozporządzenia bezpośrednim zakazem wyrzucania niesprzedanych tekstyliów (zwalniając mikro i małe przedsiębiorstwa oraz przyznając okres przejściowy dla średnich przedsiębiorstw). Wyłączyła pojazdy silnikowe z zakresu dyrektywy i zapewniła firmom wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do nowych dyrektyw wydanych przez Komisję.

“Jeśli chcemy, aby na rynku pojawiły się naprawdę zrównoważone europejskie produkty, musimy zająć się tą kwestią od samego początku: ich projektowania. Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu zapewni, że produkty sprzedawane na rynku UE będą sprawne i gotowe do ekologicznej transformacji” - Ebba Busch, szwedzki minister ds. energii, biznesu i przemysłu oraz wicepremier.

Ekoprojekt z paszportem cyfrowym

Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu będzie miało zastosowanie do szerokiej gamy towarów i usług. Tworzy ono bowiem ujednolicony proces ustalania warunków wstępnych dla niektórych kategorii produktów. Ma to przede wszystkim przyczynić się do zwiększenie ich efektywności pod względem zużycia energii i zasobów. Ten zapis jednak obowiązuje do wprowadzenia ww. dyrektywy z roku 2009 r. - jaka jest więc różnica? Tym razem ekoprojekt będzie nastawiony również na to, aby produkty były:

• bardziej niezawodne,
• bardziej trwałe,
• nadające się do ponownego wykorzystania, naprawy, recyklingu,
• tańsze w utrzymaniu.

Ponadto Komisja może zaproponować nowe wymagania za pośrednictwem aktów delegowanych, gdy wymagają tego nowe rodzaje produktów lub technologii.

Rozporządzenie to ma na celu zwiększenie dostępności jednolitego rynku dla tych produktów. W tym celu powstanie nowy cyfrowy paszport produktu. Zapewni on konsumentom i firmom wiedzę potrzebną do podejmowania świadomych decyzji przy zakupie towarów. Pomoże to również urzędnikom publicznym w skuteczniejszym przeprowadzaniu dochodzeń i kontroli. Co więcej, wniosek zawiera przepisy dotyczące przejrzystości i zapobiegania marnotrawstwu, jeśli chodzi o niesprzedane produkty konsumenckie i zielone zamówienia publiczne.

Stanowisko Rady

Rada jasno określiła, jakie środki należy podjąć, aby zaangażować członków państwa, a także inne zainteresowane strony, takie jak przemysł, w tworzenie przyszłych wymogów dotyczących ekoprojektu. Dodatkowo, nakreśliła kryteria i elementy, które należy wziąć pod uwagę.

Nałożono ogólne ograniczenie, aby zapobiec niszczeniu odzieży, obuwia i odzieży. Zakaz ten dotyczy wszystkich z wyjątkiem średnich przedsiębiorstw, którym przyznano czteroletnie zwolnienie, oraz małych i mikroprzedsiębiorstw, które zwolniono z zakazu. Jest to przede wszystkim regulacja, która celuje w duże korporacje, które mając znaczny kapitał niespecjalnie przejmują się unijnymi dążeniami w kierunku zrównoważonej gospodarki. Nowe zasady mają na celu więc zmniejszenie wpływu na środowisko produktów, które są wytwarzane i wysyłane, ale nigdy nie są używane, co powoduje marnotrawstwo zasobów. Towary te są produkowane, transportowane, a następnie wyrzucane bez wykorzystania ich zgodnie z przeznaczeniem.

Ogólne podejście Rady przewiduje co najmniej 18 miesięcy okresu przejściowego po wejściu w życie aktu delegowanego zawierającego wymogi dotyczące ekoprojektu. Daje to podmiotom gospodarczym wystarczająco dużo czasu na przyzwyczajenie się do nowych przepisów. Państwa członkowskie mają następnie dwa lata na dostosowanie i wprowadzenie krajowych środków nadzoru rynku i kar.

• Zobacz również: „Ekologiczny” marketing zakazany? Koniec z produktami „eko”

Ekoprojekt - dotychczasowe zasługi

Dyrektywa 2009/125/WE w sprawie ekoprojektu określa kryteria efektywności energetycznej dla 31 kategorii produktów. Komisja obliczyła, że przyniosło to oszczędności energii w wysokości 120 miliardów euro i 10% redukcję rocznego zużycia energii. Nowy wniosek opiera się na istniejącej dyrektywie w sprawie ekoprojektu i rozszerza ją, aby obejmowała większość towarów.

Zawiera także inne wymagania, takie jak: 

• trwałość produktu, 
• możliwość ponownego użycia, możliwość modernizacji i naprawy, 
• obecność substancji, które utrudniają obieg zamknięty,
• efektywność energetyczna i efektywne gospodarowanie zasobami, 
• zawartość materiałów pochodzących z recyklingu, 
• naprawa i recykling,
• ślad węglowy i środowiskowy,
• wymogi informacyjne, w tym cyfrowy paszport produktu.

Stanowisko Rady w sprawie termomodernizacji

Tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy wymagania określone w rozporządzeniu o wyrobach budowlanych są niewystarczające lub nieskuteczne i nie mogą być zmieniane ani uzupełniane, niniejsze rozporządzenie powinno móc interweniować w sposób uzupełniający w odniesieniu do wyrobów budowlanych.

“Przy formułowaniu planów pracy na mocy niniejszego rozporządzenia Komisja powinna jednak wziąć pod uwagę, że w kontynuacja obecnej praktyki, [zmienione rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych] będzie m.in w odniesieniu do produktów związanych z energią, które są również wyrobami budowlanymi, daje przewagę wymogów dotyczących zrównoważonego rozwoju określonych w niniejszym rozporządzeniu”

Urządzenia, na które w tej kwestii powinien zostać położony szczególny nacisk to:

• grzejniki,
• bojlery, pompy ciepła,
• urządzenia do ogrzewania wody i pomieszczeń,
• wentylatory, chłodzenie i wentylację systemy,
• produkty fotowoltaiczne (z wyłączeniem modułów fotowoltaicznych zintegrowanych z budynkiem).

W sprawie tych produktów możliwa powinna być interwencja wyłącznie w sposób uzupełniający. 

Rada Unii Europejskiej wypracowała podejście ogólne, które daje prezydencji mandat do negocjacji z Parlamentem Europejskim. Gdy Parlament określi swoje stanowisko, negocjacje mogą się rozpocząć.

Źródło: Rada Unii Europejskiej