EPBD i stan budynków w Polsce – dotychczas tempo modernizacji było zbyt powolne

• Rewizja dyrektywy EPBD umożliwia poprawę stanu budynków i zmniejszenie zużycia energii, co obniży rachunki i emisję zanieczyszczeń. Obecnie 70% budynków w Polsce jest źle zaizolowanych, co powoduje duże straty energii.
• W Polsce 6,2 mln budynków mieszkalnych, głównie domy jednorodzinne, ogrzewane są głównie ciepłem sieciowym i węglem. Plan renowacji 7,5 mln budynków do 2050 roku wymaga operacjonalizacji.
• Na konferencji Fali Renowacji podkreślono, że dyrektywa EPBD może zmniejszyć ubóstwo energetyczne i koszty utrzymania domów oraz pomoże chronić środowisko. Wiceminister Klimatu i Środowiska, Urszula Zielińska, apelowała o edukację społeczeństwa i współpracę różnych środowisk.

W Polsce z 14 mln budynków aż 6,2 mln to budynki mieszkalne. Większość z nich, bo 5,6 mln, stanowią domy jednorodzinne. Jeśli chodzi o źródła energii używane do ogrzewania gospodarstw domowych, dominują: ogrzewanie sieciowe (40%), węgiel (36%), gaz ziemny (13%) oraz inne źródła (11%). Do podgrzewania wody około 32% gospodarstw domowych korzysta z ogrzewania sieciowego, 24% używa energii elektrycznej, 17% korzysta z gazowych podgrzewaczy wody, a 25% używa dwufunkcyjnych kotłów (15% na paliwo stałe i 10% na gaz).

Tempo modernizacji było zbyt powolne

Około 70% budynków w Polsce jest źle zaizolowanych, co powoduje duże straty energii. Około 3 mln z nich nadal ogrzewane są paliwami stałymi, które odpowiadają za zjawisko niskiej emisji, a w konsekwencji za powstawanie smogu. Ponad 80% zanieczyszczenia rakotwórczym benzo(a)pirenem pochodzi z sektora komunalnego, podobnie jak około 40% pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia zanieczyszczenie to przyczynia się do ponad 40 tys. przedwczesnych zgonów rocznie oraz licznych chorób, zwłaszcza układu krwionośnego, oddechowego i nowotworów. Dlatego w Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków (DSRB), opublikowanej w lutym 2022 roku, polski rząd zaplanował renowację 7,5 mln budynków do 2050 roku. Pomimo faktu, że DSRB weszła w życie już dwa lata temu, w dalszym ciągu dokument nie doczekał się operacjonalizacji. Niestety, ale istniejących programów wsparcia wymiany tzw. kopciuchów, czy termomodernizacji nie powiązano wprost z celami DSRB. Organizacje KAPE i WiseEuropa zaprognozowały, jak powinny modernizacje przebieg. Szczegóły na powyższej grafice. 

Z powodu braku profesjonalnej komunikacji na temat treści dyrektywy przez administrację publiczną, narosło wokół niej wiele mitów, że dyrektywa: 

• spowoduje wywłaszczenia,
• zablokuje obrót nieruchomościami,
• nie będzie można instalować kotłów gazowych.

Wnioski po konferencji Fali Renowacji

Jak podkreślała Justyna Glusman, dyrektor zarządzająca Fali Renowacji w trakcie konferencji, skuteczne wdrożenie dyrektywy EPBD, zwłaszcza jej kluczowych elementów takich jak system klas energetycznych budynków, Krajowy Plan Renowacji oraz wsparcie dla mieszkańców, budzi nadzieję na rozwiązanie wielu długotrwałych problemów strukturalnych w Polsce. W szczególności chodzi o zmniejszenie, a nawet likwidację ubóstwa energetycznego oraz obniżenie kosztów utrzymania domów i mieszkań dla znacznej części społeczeństwa. Ponadto umożliwi to systematyczne podejście do modernizacji budynków w Polsce z powodów społecznych (ubóstwo energetyczne i wysokie ceny energii), gospodarczych (impuls rozwojowy) oraz środowiskowych (łagodzenie zmian klimatu). 

• Zobacz również: Obowiązkowa pompa ciepła w każdym budynku – obalamy mit

Konferencję Fali Renowacji otworzyła wiceminister Urszula Zielińska z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, podkreślając konieczność remontów budynków ze względów klimatycznych, ekologicznych i społecznych, jako klucz do likwidacji ubóstwa energetycznego. Wskazała na potrzebę współpracy różnych środowisk oraz edukacji społeczeństwa na temat korzyści z wdrożenia dyrektywy EPBD. Zofia Wetmańska z Instytutu Reform zwróciła uwagę, że w Polsce brakuje pozytywnego wizerunku wyremontowanych budynków.

Źródło: Fala Renowacji.