Farby termoizolacyjne w budownictwie. Fakty i mity.

1. Farby termoizolacyjne są wielofunkcyjne i wielozadaniowe;
2. Farby termoizolacyjne nie mogą zastąpić styropianu lub wełny mineralnej w większości przypadków. Ich efektywność termoizolacyjna jest porównywalna do tych materiałów jedynie w specyficznych i sporadycznych przypadkach. 
3. Farby termoizolacyjne są wielofunkcyjne i mogą być stosowane na różnorodnych powierzchniach, takich jak ściany, sufity, dachy, a także rury. Są szczególnie przydatne w miejscach, gdzie inne materiały termoizolacyjne nie mogą być używane, np. w obiektach zabytkowych. 

Krótki wstęp do farb termoizolacyjnych

Stanowią one grupę specjalistycznych materiałów budowlanych, charakteryzujących się określonymi właściwościami termoizolacyjnymi i stworzonymi w celu zmniejszenia transferu ciepła pomiędzy wnętrzem budynku, a środowiskiem zewnętrznym. Ich stosowanie związane jest również w celu ochrony kubatury przed nadmiernym nagrzewaniem oraz przegrzewaniem w wyniku działania promieni słonecznych. Zewnętrzne farby termoizolacyjne nawet w 90 % odbijają promieniowanie słoneczne w zakresie podczerwieni i 85 % promieniowania ultrafioletowego. Są również wykorzystywane w procesie recyklingu termicznego dotyczącego pomieszczeń wewnętrznych. Swoje właściwości ograniczające migrację ciepła zawdzięczają szklanym, polimerowym lub ceramicznym mikrosferom wchodzących w ich skład. Ciśnienie panujące w tych mikrostrukturach, maksymalnie zbliżone do próżni, zwiększa opór cieplny. W budynkach wykorzystywane są do malowania zarówno ścian zewnętrznych jak i wewnętrznych. Ponadto sprawdzają się w termoizolacji sufitów, pokryć dachowych, a nawet różnego rodzaju rur. Konsystencją przypominają farby emulsyjne, dzięki czemu mogą być nakładane zarówno za pomocą pędzla lub wałka oraz agregatu malarskiego.  

Wybrane fakty o „termofarbach”

Ze względu na swoje właściwości bywają również nazywane farbami refleksyjnymi w przypadku ich stosowania na zewnątrz budynków. Można je również znaleźć pod pojęciem powłok termoizolacyjnych. Poniżej przedstawiamy kilka faktów na ich temat:

1. chronią obiekty zarówno przed przegrzaniem jak i przed przechłodzeniem;
2. wpływają na ograniczenie migracji wilgoci penetrującej i wytrącaniu się kondensatu (skroplin) przy dużych różnicach temperatur;
3. bywają rozwiązaniem alternatywnym dla obiektów zabytkowych, w których zabroniono korzystać ze styropianu lub wełny mineralnej;
4.  zaliczane są do produktów o właściwościach grzybo- i bakteriobójczych, chroniących kubaturę przed zagrzybieniem;
5. dzięki swojej strukturze i właściwościom farba z łatwością mostkuje mikrospękania i „pracuje” wraz z budynkiem;
6. można je stosować na powierzchniach porowatych takich jak tynki i beton. Łatwo wiążą się z drewnem, metalem i pokryciami bitumicznymi;
7. w małych pomieszczeniach, których istnieje konieczność ocieplenia wewnętrznego mogą zastąpić  styropian, dzięki czemu nie dochodzi do redukcji przestrzeni;
8. dachowe farby termoizolacyjne chronią konstrukcję dachu przed uszkodzeniami wynikającymi z nagłych zmian temperatur zewnętrznych, np. nagła ulewa w okresie letnim, a tym samym wydłużają czas życia budynku;
9. dachy pokryte farbą termoizolacyjną zabezpieczają przed przegrzaniem najwyższe, zamieszkałe kondygnacje budynków wielorodzinnych; 
10. w określonych sytuacjach mogą być powłokami zabezpieczającymi przed poparzeniem w kontakcie z rurami ciepłowniczymi lub innymi instalacjami grzewczymi.

Siła mitów o „termofarbach” powala

Wielofunkcyjność i wielozadaniowość farb termoizolacyjnych, nie jest w stanie pokonać jednego mitu. Dotyczy on możliwości zastępowania styropianu lub wełny mineralnej tego rodzaju produktem. Jedynie w ściśle określonych warunkach, sporadycznych, po wcześniej dokonanych analizach technicznych i technologicznych można korzystać z „termofarb” jako alternatywy dla wymienionych rodzajów izolacji. Nieprawdą jest, że zakup, zastosowanie i konserwacja farb termoizolacyjnych, jest tanie.  Aby doświadczyć działania tych produktów, na powierzchni należy zastosować najczęściej 2-3 warstwy farby, a w określonych sytuacjach nawet więcej. Należy również pamiętać, że zastosowanie ich w budownictwie wymaga wiedzy i doświadczenia wykonawcy w tym zakresie.  Wymagają one stałej kontroli jakości po zastosowaniu i naprawy, jeśli zostaną uszkodzone. Nie ma też jednej uniwersalnej farby termoizolacyjnej do wszystkiego. Każdy z tych produktów charakteryzuje się odmiennym składem, specyfiką działania i odpornością na działanie warunków środowiskowych.  Na dzień dzisiejszy nie ma informacji w jakim stopniu wyroby tego typu są odporne mechanicznie. Jest szczególnie istotne w przypadku elewacji, które narażone są na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne. Oprócz tego wciąż nie ma wiedzy jak te farby i ich właściwości cieplne zachowują się na przestrzeni kolejnych lat eksploatacji. 

Sposób aplikacji farby. Źródło: cool-r.pl

Przed zastosowaniem farb termoizolacyjnych należy zapoznać się z kartą informacyjną produktu opracowaną przez producentów. Nie należy również ulegać zapewnieniom, że cienka warstwa farby sprawdzi się tak samo jak gruba warstwa styropianu lub wełny mineralnej. Warto jednak nimi się zainteresować, bo znajdują zastosowanie tam, gdzie inne materiały termoizolacyjne nie mogą być stosowane.