Klasy energetyczne budynków – sprawdź, w której znajdzie się twój dom!

• Klasy energetyczne od A+ do G mają uprościć ocenę efektywności budynków. Opierają się na zapotrzebowaniu na energię pierwotną (EP) i energię dostarczoną netto (ED).
• Domy w klasie G to budynki w złym stanie technicznym, z dużym zużyciem energii i niską izolacją – wymagają pilnej termomodernizacji. Klasa A+ jest zarezerwowana dla domów bezemisyjnych – z pompą ciepła i fotowoltaiką – to najbardziej ekologiczne rozwiązanie.
• Przeliczyliśmy klasy energetyczne na ilość paliwa. Teraz w prosty sposób możesz sprawdzić, w której klasie energetycznej prawdopodobnie znajdzie się Twój budynek!

Resort rozwoju i technologii przedstawił projekt rozporządzenia w sprawie metodologii wyznaczania świadectw charakterystyki energetycznej budynków. Jedną z ważniejszych informacji dla właścicieli domów i mieszkań jest to, że nowelizacja ma wprowadzić system klas energetycznych. Znamy go przede wszystkim z urządzeń AGD. Aktualnie na świadectwach charakterystyki energetycznej znajduje się tzw. suwak obrazujący ilość wykorzystywanej nieodnawialnej energii pierwotnej w budynku. Ta zmiana ma ułatwić odbiór dokumentu i pozwoli na proste porównywane budynków między sobą. W tym materiale skupimy się na budynkach jednorodzinnych. Z kolei więcej informacji o budynkach wielorodzinnych przybliżymy w następnych materiałach. 

Propozycja podziału na klasy energetyczne budynków

Klasy energetyczne budynków mają za zadanie odmienić oblicze polskiej efektywności energetycznej. Prosty system oceny pozwoli na łatwą interpretację informacji o budynku. Jak wygląda propozycja przedstawiona przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii? Każdy budynek (lub jego część) będzie klasyfikowany w skali od A+ (najlepsza) do G (najgorsza). Klasa będzie zależeć zarówno od zapotrzebowania na energię pierwotną (EP), jak i od energii dostarczonej netto (ED). Dla wskaźnika ED będzie to debiut na świadectwach charakterystyki energetycznej. W skrócie: określa on ilość energii, która musi zostać dostarczona do budynku z zewnętrznych źródeł po uwzględnieniu energii wytwarzanej na miejscu (np. z fotowoltaiki). Poniżej przedstawiamy propozycje podziału na klasy energetyczne dla budynków jednorodzinnych.

Co to oznacza dla właścicieli budynków? Wszystko zależy od jakości termoizolacji, wentylacji, okien i urządzenia grzewczego – a więc od standardu energetycznego. Przykładowo – wskaźnik EP równy 330 kWh/(m²rok) jest prawie 4-krotnie wyższy od maksymalnej wartości dla budynków jednorodzinnych określonej w Warunkach Technicznych 2021. Aktualnie jest to 70 kWh/(m²rok). To świadczy o tym, że w klasie G znajdą się budynki w najgorszym stanie, które pilnie potrzebują termomodernizacji. 

• Zobacz również: Znamy podział na klasy energetyczne budynków! Będą dotyczyć nas wszystkich… 

Klasy energetyczne vs. zużycie paliw grzewczych

Nie każdy jednak rozumie, na czym polegają te wskaźniki, wartości i jednostki. Dlatego spieszymy z pomocą i spróbujemy przeliczyć te wartości graniczne na… ilość paliwa. Na podstawie określonych wartości granicznych obliczono maksymalne ilości poszczególnych paliw grzewczych, które można wykorzystać w ramach danej klasy energetycznej. Należy przy tym uwzględnić współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej – w_i. Czym jest ten parametr? To współczynnik, za pomocą którego przelicza się zużycie energii końcowej na zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną, poprzez ich pomnożenie. Tak więc: 

• dla biomasy w_i = 0,2
• dla paliw kopalnych w_i = 1,1

Paliwa kopalne są całkowicie wykluczone z klas energetycznych A+ i A – dotyczą one wyłącznie budynków bezemisyjnych, które nie korzystają z nieodnawialnych źródeł energii. Choć biomasa zaliczana jest do OZE, jej wykorzystanie również uniemożliwia osiągnięcie klasy A+, ponieważ ma niski, ale jednak niezerowy współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej w_i. Wyjątek stanowią budynki, które zrekompensują ten udział np. przez fotowoltaikę – wtedy biomasa może być dopuszczona w klasie A+. W obrębie tej samej klasy energetycznej można zużyć znacznie więcej biomasy niż paliw kopalnych. Ostatnim istotnym założeniem jest przyjęcie standardowych wartości opałowych dla danych paliw:

• węgiel kamienny – 7,2 kWh/kg
• gaz ziemny – 9,7 kWh/m³
• olej opałowy – 11,7 kWh/kg
• pellet – 5 kWh/kg
• drewno kawałkowe – 4,2 kWh/kg

Poniżej przedstawiono, jak wyglądałby podział na klasy energetyczne, gdyby uwzględnić ilość spalanego paliwa na podstawie jego typowej wartości opałowej. Wiesz, ile paliwa grzewczego zużywasz w ciągu roku? Znasz powierzchnię swojego domu? Wystarczy podzielić obie wartości i szukać wyniku w tej tabeli, a dowiesz się, w której klasy energetycznej znajdzie się twój budynek. Poszczególne nośniki energii przedstawiono w najczęściej stosowanych jednostkach.

Pompy ciepła jako jedyne zasługują na klasę A+?

Jak wypadają pompy ciepła? To właściwie jedyna technologia, której zastosowanie może pomóc osiągnąć budynkowi klasę A+. Wówczas niezbędne będzie połączenie pompy ciepła z fotowoltaiką, a także wysoki standard termoizolacyjny budynku. Co istotne, pompy ciepła są również rozwiązaniem zdecydowanie bardziej ekologicznym w porównaniu do paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny czy olej opałowy. Nie emitują spalin ani dwutlenku węgla na miejscu użytkowania i mogą w pełni korzystać z odnawialnych źródeł energii, co przekłada się na znacznie mniejsze obciążenie dla środowiska i czystsze powietrze lokalnie.

W porównaniu do biomasy pompy ciepła mają dodatkową przewagę – nie generują emisji zanieczyszczeń powietrza w miejscu eksploatacji. To oznacza, że nie przyczyniają się do powstawania smogu. Nawet nowoczesne kotły na biomasę, mimo niskiego współczynnika nieodnawialnej energii pierwotnej, mogą emitować pyły i związki szkodliwe dla zdrowia, szczególnie w gęsto zabudowanych obszarach. Dlatego pompa ciepła uznawana jest za najbardziej przyjazne środowisku rozwiązanie grzewcze. 

Opracowanie własne na podstawie projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej