Kolejki wniosków w Czystym Powietrzu – MKiŚ odniosło się do sprawy

• MKiŚ zapewnia, że kolejki w rozpatrywaniu wniosków o dotację zostaną rozładowane do końca marca. Wnioski o płatność mogą jednak nie zostać rozpatrzone na czas.
• Wzrost liczby składanych wniosków (270 tys. w 2024 roku), błędy formalne oraz brak wniosków o dodatkowe środki ze strony niektórych WFOŚiGW spowodowały zaległości.
• Wzrost liczby kontroli również był odpowiedzialny za opóźnienia. Działania te mają pozwolić na eliminację nieprawidłowości, usprawnić proces wypłat i zwiększyć transparentność programu.

Zaraz rusza nowe Czyste Powietrze, a stare… jeszcze nie jest rozliczone?

Powoli zbliża się moment ponownego uruchomienia naboru w ramach programu Czyste Powietrze. Niemal 4-miesięczna przerwa w programie miała służyć między innymi rozpatrzeniu zaległych wniosków oraz wypłaceniu za nie środków wykonawcom. Wielu przedsiębiorców, którzy wykonywali pracę w ramach inicjatywy, zwracało jednak uwagę, że wraz ze zbliżającym się końcem przerwy środki wciąż do nich nie trafiły.

Pojawiły się głosy, że w programie brakuje pieniędzy, czemu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stanowczo zaprzeczał. Według NFOŚiGW sytuacja była dość złożona, a na opóźnienie w opłatach złożyło się kilka czynników. Po pierwsze niektóre wojewódzkie fundusze, mimo braków środków, nie składały do NFOŚiGW wniosków o przesłanie kolejnych pieniędzy. To właśnie WFOŚiGW odpowiadają bezpośrednio za wypłaty dotacji na konta wykonawców.

Ponadto wnioski, które zostały błędnie wypełnione trafiały na koniec kolejki, a informacja o nieprawidłowościach była przekazywana beneficjentowi, a nie firmie wykonawczej, której znacznie bardziej zależało na otrzymaniu środków. Według deklaracji NFOŚiGW pieniądze na wypłaty w ramach programu są, a Fundusz pozostaje w stałym dialogu z wojewódzkimi oddziałami w celu eliminacji problemów formalnych, z których wynikają opóźnienia.

Problemy z kolejkami wniosków. Hennig-Kloska zabiera głos

Podczas dzisiejszej konferencji prasowej do sprawy postanowiła odnieść się również ministra Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska. Z jej deklaracji wynika, że jeśli chodzi o rozpatrywanie wniosków o dotację, kolejki w wojewódzkich funduszach powinny rozładować się do końca bieżącego miesiąca:

- Jeżeli chodzi o kolejki w rozpatrywaniu wniosków, to monitorowaliśmy to przez cały ten okres. Większość funduszy rozładowała kolejki związane z rozpatrywaniem wniosków złożonych przez potencjalnych klientów. W paru przypadkach jeszcze te kolejki są, ale wojewódzkie fundusze deklarują, że do końca miesiąca zostaną całkowicie rozładowane, tak by z pustymi całkowicie szafami i półkami podchodzić do nowego naboru. Natomiast oczywiście nie zatrzymała się nigdy kolejka rozliczania starych inwestycji – stwierdziła Hennig-Kloska

Jest to coś, na co przedstawiciele NFOŚiGW zwracali uwagę wielokrotnie – rozpatrywanie wniosków o dotację szło w wojewódzkich funduszach stosunkowo sprawnie. Problem stanowią wnioski o płatność, które zgodnie z deklaracją Narodowego Funduszu z końca lutego nie zostaną rozpatrzone przed uruchomieniem programu w zreformowanej wersji.

Skąd wynikały opóźnienia w Czystym Powietrzu?

Hennig-Kloska zwróciła również uwagę na spory wzrost tempa składania wniosków. Według podanych przez nią informacji w 2024 roku było ich aż 270 tys, co stanowi ponad 25% wszystkich wniosków złożonych w ramach programu od jego początku w roku 2018. To znacząco wpłynęło na stworzenie się kolejki nierozpatrzonych dokumentów.

- Program znacznie przyspieszył w ubiegłym roku, a jednocześnie rozliczamy stare inwestycje, ale też zwiększyliśmy liczbę kontroli w związku wykrytymi w ubiegłym roku nieprawidłowościami. Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej już od wielu miesięcy bardziej kontrolują każdą rozliczoną transakcję. Bardziej kontrolują inwestycje, które budzą wątpliwości, weryfikując dokładnie rozliczenia i dokumentacje – mówiła szefowa MKiŚ.

Paulina Hennig-Kloska stwierdziła również, że zaległości wynikają z zaniedbań dokonanych podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości. Wedle słów ministry poprzednia władza zostawiła po sobie “szafę pełną wniosków i pustą kasę” – w wojewódzkich funduszach zalegało dużo nierozpatrzonych dokumentów, a na wypłatę dotacji brakowało pieniędzy. Działania podjęte w przeciągu półtorej roku rządów aktualnej koalicji miały znacząco poprawić tę sytuację.

Źródło: MKiŚ, NFOŚiGW