Kto tak naprawdę może skorzystać z programu Czyste Powietrze?

• W programie Czyste Powietrze możemy skorzystać z trzech poziomów: podstawowego, podwyższonego i najwyższego.
• Im mniejsze mamy dochody, tym więcej dostaniemy. Nie każdy może skorzystać z dotacji!
• Wzrost płacy minimalnej powoduje, że coraz mniej osób może zostać beneficjentem programu Czyste Powietrze!

Program Czyste Powietrze to najogólniej mówiąc program dotacyjny, dzięki któremu możemy zmniejszyć koszty termomodernizacji. Dodatkowo możemy pozyskać z niego środki na montaż fotowoltaiki, ale tylko jeżeli jednocześnie wymienimy nieefektywny kocioł na paliwo stałe. Wymiana źródła ciepła nie jest obowiązkowa, bo jeżeli mamy dobrej jakości kocioł lub pompę ciepła, to mamy możliwość skorzystania z dotacji na pozostałe działania termomodernizacyjne. Wówczas jednak środki na mikroinstalację fotowoltaiczną są dla nas niedostępne.

Progi dochodowe w programie Czyste Powietrze

Czyste Powietrze w obecnej formie działa od stycznia 2023 roku, kiedy to zmieniono wiele rzeczy – na czele z maksymalnymi kwotami dofinansowania i progami dochodowymi. Skupmy się na tych drugich, ponieważ to one upoważniają do wzięcia udziału w tej dotacyjnej karuzeli. Program jest podzielony na trzy poziomy, które są uzależnione od dochodów potencjalnych beneficjentów. Uczestnikami programu mogą być jedynie właściciele lub współwłaściciele budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą i dotyczą ich poniższe progi dochodowe. W podstawowym poziomie dofinansowania brany jest pod uwagę dochód jednej osoby. 

• podstawowy poziom dofinansowania – roczny dochód wnioskodawcy poniżej 135 tys. zł,
• podwyższony poziom dofinansowania – miesięczny dochód do 1894 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym, miesięczny dochód do 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
• najwyższy poziom dofinansowania – miesięczny dochód do 1090 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym, miesięczny dochód do 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

Inne zasady, które uprawniają do otrzymania dotacji

Gdy beneficjent stara się o środki z podwyższonego lub najwyższego poziomu, to zaświadczenie o dochodach wystawi Urząd Gminy lub Miasta. Co więcej, osoba prowadząca działalność gospodarczą może otrzymać dofinansowanie, jeśli jej roczny przychód z tej działalności w roku, za który ustalono przeciętny miesięczny dochód, nie przekroczył określonych progów. Dla poziomu podwyższonego przychód ten nie może przekroczyć 20-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu roku przed złożeniem wniosku. Natomiast dla poziomu najwyższego roczny przychód nie może przekroczyć 40-krotności tej kwoty.

Dodatkowo w przypadku najwyższego poziomu, oprócz progów dochodowych, można dostać dofinansowanie na podstawie ustalonego prawa do otrzymywania: zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, potwierdzonego w zaświadczeniu wydanym na wniosek beneficjenta przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Dokument ten powinien zawierać wskazanie rodzaju zasiłku oraz okresu, na który został on przyznany. Zasiłek musi przysługiwać w każdym z kolejnych sześciu miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie. 

• Zobacz również: Ocieplenie domu – co nam da 10 cm izolacji?

Konieczność waloryzacji progów dochodowych

Aktualne wartości progów dochodowych podane powyżej mają już ponad półtora roku. Ich podniesienie z początkiem 2023 roku miało za zadanie otworzyć możliwość uzyskania dotacji dla większej liczby osób. Teraz coraz częściej mówi się o kolejnej konieczności waloryzacji progów dochodowych, co wynika ze wzrostu płacy minimalnej. Wyższe zarobki coraz bardziej ograniczają możliwość skorzystania z wyższych dotacji, a niektórym uniemożliwiają to zupełnie. 

Wszystkie wartości płacy minimalnej są zwykle określane w kwotach brutto, dlatego fizycznie bardzo niewiele osób tyle dostaje, zarabiając najniższą krajową. Trzeba od tego odliczyć zarządzone przez polskie władze składki, takie jak zdrowotną czy emerytalną, a także podatek PIT. Przypomnijmy, że w momencie wejścia w życie nowych progów dochodowych płaca minimalna wzrosła z 19,7 zł/h do 22,8 zł/h. W miesięcznym minimalnym wynagrodzeniu była to zmiana o 480 zł, a sama kwota wynosiła 3490 zł. Jak to jest aktualnie i czy są dalsze plany podwyższania płacy minimalnej?

W ostatnim czasie minimalne wynagrodzenie rosło co pół roku – wzrost przedstawia poniższa grafika. Obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł, co w przeliczeniu na godzinę daje 28,1 zł. W sierpniu pojawił się projekt rozporządzenia, według którego nowa płaca minimalna ma wynieść 30,2 zł/h, czyli w sumie 4626 zł. To o 1136 zł brutto więcej niż wtedy, gdy program przechodził waloryzację. 

Co dalej z programem Czyste Powietrze?

Główny Urząd Statystyczny ogłosił, że przeciętna pensja w gospodarce narodowej w I kwartale 2024 roku wyniosła 8147,38 zł brutto. Rok do roku kwota ta wzrosła o 14,4%. Daje to 98 tys. zł brutto rocznie, czyli widać, że osoby zarabiające średnią krajową mogą skorzystać z programu Czyste Powietrze i to ze sporym zapasem. Różnica jednak powstaje w obrębie wyższych dotacji. Niemniej jednak program zostając przy tych samych wartościach, gdy rosną zarobki, tak naprawdę staje się mniej atrakcyjny. Nie widać tego co prawda w liczbie złożonych wniosków, a program w 2024 roku przeżywa największe zainteresowanie, od kiedy go uruchomiono. 

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przekazało nam, że: obecnie prowadzone są prace nad przygotowaniem zmian w programie Czyste Powietrze. Wszystkie zidentyfikowane potrzeby są analizowane, m.in. pod kątem zasadności i możliwości wdrożenia. Po zakończeniu prac nad przygotowaniem projektu zmienionego programu będzie możliwość zapoznania się z propozycjami zapisów w ramach konsultacji. Cóż, zmiany w programie na pewno by go przyspieszyły, ale pytanie jest inne – czy NFOŚiGW i MKiŚ mogą sobie na to pozwolić? Od czasu do czasu słychać głosy niezadowolenia, że beneficjenci muszą sporo czekać na rozpatrzenie wniosku, na wypłaty pieniędzy. O wszystkich aktualizacjach w programie Czyste Powietrze będziemy informować na bieżąco!

Źródło: pit.pl, czystepowietrze.gov.pl, własne