Ocieplenie domu – sposoby dofinansowania w 2024 roku

• W Polsce istnieje wiele programów wspierających ocieplenie domu. Są to Czyste Powietrze, ulga termomodernizacyjna, premia oraz grant termomodernizacyjne, a także Stop Smog i wiele mniejszych programów. 
• Najpopularniejszym z nich jest Czyste Powietrze, w którym można otrzymać nawet 100% dotacji! Wsparcie kierowane jest do właścicieli domów jednorodzinnych.
• Dla budynków wielorodzinnych z kolei najlepszą opcją będzie premia termomodernizacyjna powiększona o grant termomodernizacyjny!

Zaczęliśmy od programu Czyste Powietrze, czyli od największego programu dotacyjnego w Polsce. Początkowo głównym celem programu była wymiana kopciuchów, co odwróciło niejako proces termomodernizacji do góry nogami. Wielokrotnie i wyraźnie zaznaczamy, że ocieplenie wykonane po wymianie źródła ciepła spowoduje, że nowe urządzenie może być przewymiarowane. Jest to szczególnie ważne w przypadku pompy ciepła, o czym szerzej pisaliśmy TUTAJ. 

Program Czyste Powietrze a ocieplenie domu

Wracając do programu Czyste Powietrze, działa on od 19 września 2019 roku. Od początku 2023 roku natomiast oferuje znacznie wyższe dofinansowania na ocieplenie oraz inne inwestycje. Ile dostaniemy pieniędzy maksymalnie na ocieplenie zależy w całości od nas. Koszty termomodernizacji budynku nie mają bowiem limitu kwotowego. Podana jest jedynie intensywność, czyli procentowy udział w poniesionych kosztach netto, które podlegają dofinansowaniu. To jednak nie wszystko! Zmieniono także progi dochodowe, czyniąc je bardziej przystępnymi. Tak prezentują się maksymalne intensywności dotacji oraz progi dochodowe:

Podstawowy poziom dofinansowania:

• 50% - ocieplenie przegród budowlanych,
• roczny dochód wnioskodawcy poniżej 135 tys. zł.

Podwyższony poziom dofinansowania:

• 75% - ocieplenie przegród budowlanych,
• miesięczny dochód do 1 894 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym,
• miesięczny dochód do 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym. 

Najwyższy poziom dofinansowania:

• 100% - ocieplenie przegród budowlanych,
• miesięczny dochód do 1 090 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym,
• miesięczny dochód do 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym. 

Wniosek można złożyć na trzy sposoby. Po pierwsze na stronie gov.pl, w urzędzie gminy oraz w banku (lista banków).

Warto też pamiętać o tym, że w ramach programu Czyste Powietrze możliwe jest dofinansowanie audytu energetycznego w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 1200 zł). Warunkiem jest jednak, aby w późniejszych pracach termomodernizacyjnych zrealizować zakres wskazany w audycie jako wymagający poprawy. W przeciwnym razie koszt audytu nie będzie podlegał dofinansowaniu. W przypadku kompleksowej termomodernizacji w ramach programu audyt energetyczny jest niezbędny. Szczegóły o wymaganiach wobec audytu w Czystym Powietrzu znajdziesz TUTAJ.

Prefinansowanie w programie Czyste Powietrze

Od 15 lipca 2022 roku działa prefinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze. Właściciel domu, starając się o dopłatę do wymiany starego kotła lub pieca oraz ocieplenie domu otrzymuje pieniądze jeszcze przed rozpoczęciem termomodernizacji po podpisaniu odpowiedniej umowy z firmą wykonawczą. Uprawnieni do tej opcji są beneficjenci w podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania.

• Zobacz również: Ocieplenie domu w programie Czyste Powietrze 3.0

Ulga termomodernizacyjna

Obowiązująca od 2019 roku ulga termomodernizacyjna pozwala na odliczenie od dochodów lub przychodów wydatków związanych z realizacją termomodernizacji. Może z niej skorzystać każdy właściciel lub współwłaściciel domu oddanego do użytku. Czas realizacji przedsięwzięcia wspartego ulgą nie może przekraczać 3 lat. 

Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w budynkach, których jesteś właścicielem lub współwłaścicielem. Małżonkowie w ramach preferencji mogą odliczyć dwukrotność wspomnianej sumy, czyli 106 tys. zł. Wydatki poniesione na tego rodzaju przedsięwzięcia należy uwzględnić w rocznym rozliczeniu podatku PIT.

Ulgę możesz odliczyć, jeśli posiadasz fakturę wystawioną przez podatnika VAT. Podstawą do odliczenia może być również faktura zawierająca podatek od wartości dodanej wystawiona przez podmiot z państwa członkowskiego UE. Jest to duża zaleta tego mechanizmu, ponieważ konieczność posiadania faktury za materiały lub usługi sprawia, że obrót jest legalny.

Należy pamiętać też, że odliczeń dokonujesz w zeznaniu podatkowym PIT-36, PIT-36L, PIT- 37 lub PIT-28. Należy do niego dołączyć załącznik PIT/O, czyli informację o odliczeniach.

W ramach ulgi termomodernizacyjnej nie można odliczyć wydatków sfinansowanych ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie. To oznacza, że jeśli chcesz skorzystać zarówno z ulgi termomodernizacyjnej, jak i dotacji w programie Czyste Powietrze, musisz odjąć od wydatków kwotę uzyskaną z dotacji. Co więc możemy odliczyć w kontekście ocieplenia domu? Przede wszystkim materiały izolacyjne m.in.:

• styropian,
• wełna mineralna,
• pianka poliuretanowa PUR i PIR, 
• izolacje celulozowe.

Dodatkowo odliczeniu podlegają usługi termomodernizacyjne. Jeżeli chodzi o ocieplenie domu, to można odliczyć koszty poniesione z tytułu wynajęcia firmy budowlanej, która przeprowadziła docieplenie przegród budynku.

Premia termomodernizacyjna a ocieplenie budynku

Premia termomodernizacyjna jest najstarszym programem dotacyjnym w Polsce. Uruchomiono ją w ubiegłym wieku, a konkretnie w 1999 roku. O premię termomodernizacyjną mogą ubiegać się właściciele i zarządcy budynków, spółdzielnie mieszkaniowe i spółki prawa handlowego, gminy i osoby fizyczne, w tym właściciele domów jednorodzinnych oraz wspólnoty mieszkaniowe. Premię przyznaje Bank Gospodarstwa Krajowego, dlatego też wniosek o premię termomodernizacyjną można złożyć tylko w bankach, które współpracują z BGK. 

Premia termomodernizacyjna przysługuje inwestorowi z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i stanowi spłatę kredytu zaciągniętego przez inwestora. Poniżej znajduje się lista banków udzielających tego rodzaju kredytów. Premia jest dostępna tylko dla inwestorów, którzy skorzystali z kredytu; nie obejmuje inwestorów finansujących projekt termomodernizacyjny wyłącznie ze swoich własnych środków. Wartość kredytu wynosi co najmniej 50% całkowitych kosztów projektu termomodernizacyjnego i jest równa lub wyższa niż suma premii.

Lista banków współpracujących:

• Alior Bank S.A.
• Bank Ochrony Środowiska S.A.
• Bank Pocztowy S.A.
• Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. wraz z zrzeszonymi i współpracującymi Bankami Spółdzielczymi
• BNP Paribas Bank Polska S.A.
• Krakowski Bank Spółdzielczy
• Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A
• SGB-Bank S.A. wraz ze zrzeszonymi i współpracującymi Bankami Spółdzielczymi
• VeloBank S.A.
• Warmińsko-Mazurski Bank Spółdzielczy.

Jak otrzymać dofinansowanie na ocieplenie w ramach premii termomodernizacyjnej?

Podstawowym warunkiem uzyskania premii jest przedstawienie audytu energetycznego. Audyt powinien być dołączony do wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej. Jeśli kredyt z premią zostanie przyznany, inwestor może przystąpić do termomodernizacji na zasadach uzgodnionych z bankiem. Po zakończeniu prac bank weryfikuje, czy przedsięwzięcie zrealizowano w terminie i zgodnie z projektem opartym na wskazaniach audytu. Wówczas w ciągu 7 dni BGK przekazuje premię na konto w banku kredytującym, a środki te służą spłacie części zobowiązania. Drugim warunkiem uzyskania premii termomodernizacyjnej jest brak wyrządzania poważnych szkód dla celów środowiskowych. 

Środki na programy termomodernizacyjne organizowane przez BGK pochodzą z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Wysokość premii termomodernizacyjnej wynosi:

• 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• 31% łącznych kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wraz z przedsięwzięciem OZE.

Poprzez inwestycje w OZE rozumie się przedsięwzięcie polegające na zakupie, montażu, budowie lub modernizacji instalacji odnawialnego źródła energii. Zaliczyć do tego można mikroinstalację fotowoltaiczną. Koszty instalacji OZE muszą stanowić przynajmniej 10% łącznych kosztów termomodernizacji i instalacji OZE.

Dodatkowe wsparcie w wysokości 50% kosztów wzmocnienia budynku wielkopłytowego – przy realizacji termomodernizacji budynków z tzw. „wielkiej płyty” wraz z ich wzmocnieniem.

Grant termomodernizacyjny

Możliwe jest także podwyższenie premii termomodernizacyjnej przy skorzystaniu w grantu termomodernizacyjnego. Grant stanowi 10% kosztów inwestycji i zwiększa wsparcie na głęboką i kompleksową termomodernizację budynku wielorodzinnego. Co należy o nim wiedzieć? Przede wszystkim, że grant termomodernizacyjny:

• zwiększa premię termomodernizacyjną - przysługuje na spłatę części kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• jest wyliczany w odniesieniu do kosztów netto przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• udzielany jest jako pomoc publiczna, jeśli inwestor prowadzi w tym budynku działalność gospodarczą.

Aby go uzyskać należy zmodernizować budynek tak, żeby spełniał wymagania w zakresie izolacyjności cieplnej. Ma to wynikać z audytu energetycznego, w którym wskazano obszary, których modernizacji ma przynieść obniżenie zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Tak więc zarówno premia, jak i grant termomodernizacyjny przysługują w poniższych przypadkach.

Gdy nastąpi: 

• zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię w budynkach, w których modernizuje się wyłącznie system grzewczy – co najmniej o 10%, w pozostałych budynkach – co najmniej o 25%,
• redukcja rocznych strat energii co najmniej o 25%,
• zmniejszenie rocznych kosztów pozyskania ciepła o co najmniej o 20%, 
• zamiana źródła energii na źródło odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Co więcej, grant termomodernizacyjny przysługuje, jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych oraz spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju.

• Zobacz również: Premia termomodernizacyjna. Ile termomodernizacji wykonano w Polsce w 25 lat?

Ciepłe Mieszkanie - ocieplenie tylko dla wspólnot

W programie Ciepłe Mieszkanie możliwe jest wsparcie ocieplenie tylko w przypadku inwestycji w ramach wspólnoty mieszkaniowej. Czwarta część programu oferuje różne opcje wsparcia, obejmujące do 60% kwalifikowanych kosztów. Przyznawane dotacje mogą wynieść do:

• 350 tys. zł w przypadku kompleksowej termomodernizacji z wymianą źródła ciepła,
• 360 tys. zł, jeśli projekt uwzględnia również zakup i instalację mikroinstalacji fotowoltaicznej (lub 375 tys. zł w przypadku stosowania pomp ciepła),
• 150 tys. zł dla projektów, które obejmują jedynie termomodernizację, bez konieczności wymiany źródeł ciepła.

II nabór w programie Ciepłe Mieszkanie zakończył się 31 stycznia - teraz czas na beneficjentów końcowych!

Program Stop Smog 

Program “Stop Smog” wspiera wymianę bądź likwidację źródeł ciepła i termomodernizację w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. Realizują go gminy, jednak stroną porozumienia w imieniu gmin może być również powiat, związek międzygminny lub związek metropolitalny w województwie śląskim. Program jest skierowany właśnie do samorządów, na których obszarze obowiązują tzw. uchwały antysmogowe.

Jest to program nastawiony na wymianę nieefektywnych źródeł ciepła, ale w swoim regulaminie zawiera także zapis o dotowaniu termomodernizacji. Dzięki temu można się ubiegać o dofinansowanie na poziomie:

• dla gmin do 100 tys. mieszkańców do 70% współfinansowania,
• dla gmin powyżej 100 tys. mieszkańców poniżej 70% współfinansowania,
• średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 000 zł.

Ocieplenie domu - inne programy

W Polsce istnieje szereg programów dotacyjnych, które umożliwiają finansowanie termomodernizacji domów. Jeśli szukasz informacji na temat lokalnych programów wsparcia, zaleca się skontaktowanie się z urzędem gminy lub miasta. Jeśli chodzi o programy o większym zakresie, takie jak Regionalne Programy Operacyjne, zaleca się skierowanie zapytań do urzędu marszałkowskiego.

Dodatkowo, wiarygodnym źródłem informacji są Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Źródło: czyste.powietrze.gov.pl, podatki.gov.pl, BGK.

Ku oszczędnościom. Jak zmieniały się wymagania dla izolacyjności ścian i okien?