Operatorzy w programie Czyste Powietrze – jak będzie działać nowy system?

• Wprowadzenie operatorów w programie Czyste Powietrze ma na celu wsparcie beneficjentów na każdym etapie inwestycji – od wypełniania wniosków po nadzór nad realizacją przedsięwzięć.
• System operatorów wdrażany będzie etapami – najpierw funkcję tę przejmą zainteresowane gminy, tam gdzie ich zabraknie, tymczasowo zastąpią je wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, a docelowo operatorami zostaną organizacje pozarządowe.
• Operatorami nie będą mogły zostać firmy wykonawcze ani podmioty z nimi powiązane, aby zagwarantować przejrzystość procesu i ochronę najuboższych beneficjentów, których dotacja pokrywa 100% kosztów inwestycji.

Problemy z wypłatami i nowe zasady programu

Podczas spotkania z mediami, które odbyło się 24 lutego, przedstawiciele NFOŚiGW wyjaśnili przyczyny opóźnień w wypłatach środków z programu Czyste Powietrze. Okazało się, że niektóre wojewódzkie fundusze, mimo dostępnych środków, nie składały wniosków o przekazanie im pieniędzy do dalszej dystrybucji. Dodatkowo opóźnienia powodowały źle wypełnione dokumenty, które trafiały na koniec kolejki do rozpatrzenia. Szczegółowo sprawę opisywaliśmy w poniższym artykule:

Obecnie trwają intensywne prace nad wdrożeniem reformy. Nabór do programu zostanie wznowiony 31 marca, a wtedy ruszy również ogólnopolski system operatorów. Ich zadaniem będzie wsparcie wnioskodawców i nadzorowanie inwestycji, aby zapewnić ich poprawne i uczciwe wykonanie.

Etapy wdrażania operatorów – jakie podmioty przejmą tę rolę?

W pierwszym etapie NFOŚiGW przedstawi zasady nowego systemu operatorów gminom, które zgłosiły się do tej roli. Jak podkreślił wiceprezes Funduszu Robert Gajda, wiele samorządów wyraziło zainteresowanie, ale nie każda gmina podejmie się tego zadania. „Zdajemy sobie sprawę, że na pewno całej Polski nie zapełnimy operatorami gminnymi w pierwszym miesiącu działania” – powiedział Gajda.

Lista gmin, które przejmą rolę operatorów, zostanie opublikowana 31 marca. W miejscach, gdzie gminy nie zgłoszą się do programu, rolę tymczasowych operatorów mogą pełnić wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. „W pewnym okresie przejściowym rozważamy, aby operatorami były również wojewódzkie fundusze” – zaznaczyła prezes Dorota Zawadzka-Stępniak.

W drugim kwartale bieżącego roku planowane jest otwarcie naboru dla organizacji pozarządowych, które docelowo zastąpią fundusze wojewódzkie w roli operatorów.

Kryteria wyboru operatorów – jakie organizacje mogą się zgłaszać?

NFOŚGW opracowuje obecnie zasady doboru podmiotów, które mogą pełnić funkcję operatorów. Mają to być organizacje, które gwarantują rzetelność i przejrzystość procesu.

- Operator ma poprowadzić tego najbardziej potrzebującego beneficjenta od złożenia wniosku, przez przeprowadzenie inwestycji po jej rozliczenie. Musi to być podmiot, który zapewni poprawność tego procesu i jest w jakimś stopniu podmiotem zaufania publicznego – podkreśliła Zawadzka-Stępniak.

Według Roberta Gajdy, Fundusz zdecydował się zrezygnować z możliwości, aby operatorami mogły być firmy wykonawcze czy organizacje powiązane z branżą.

- Będziemy chcieli, żeby weszły fundacje i stowarzyszenia, które nie są związane bezpośrednio z wykonawcami – dodał Gajda.

Nowy system ma zapewnić przejrzystość rozliczeń i szczególną ochronę dla najuboższych beneficjentów programu, dla których dofinansowanie pokrywa 100% kosztów inwestycji.

Źródło: własne