Po co aż 60 mln nowych pomp ciepła na rynku UE?

Europejska Agencja Pomp Ciepła (EHPA) opublikowała raport zatytułowany “Europe’s leap to heat pumps” czyli Skok Europy w kierunku pomp ciepła. Badanie analizuje społeczno-ekonomiczne i klimatyczne skutki osiągnięcia unijnego celu REPowerEU w zakresie instalacji pomp ciepła w czterech unijnych krajach, w tym Polski.

60 mln urządzeń do 2030 roku

Pompy ciepła są wysoce wydajną technologią grzewczą, obniżają rachunki za energię w gospodarstwach domowych i zwiększają niezależność energetyczną Europy. Szybki rozwój pomp ciepła oznaczałby zainstalowanie 60 milionów tych urządzeń do 2030 roku. Uczyniłoby to Europę mniej zależną od importu energii z zagranicy, zmniejszając zapotrzebowanie UE na gaz w budynkach o 40% do 2030 r. w porównaniu z 2022 r. Jednocześnie umożliwiłoby to UE zmniejszenie rachunków za import energii o 60 mld EUR do 2030 r. Większa liczba pomp ciepła i termomodernizacji pomaga również chronić konsumentów przed przyszłymi szokami cenowymi energii i wyciągać ludzi z ubóstwa energetycznego. Średnie rachunki za ogrzewanie miałyby spaść o 20% do 2030 r. w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań.

Więcej miejsc pracy

Wdrożenie pomp ciepła, które są wydajniejszymi urządzeniami niż kotły na paliwa kopalne, obniży rachunki za energię.. Dzięki temu Europejczycy będą mogli wykorzystać te środki w innych obszarach życia. Prowadzi to do pozytywnych efektów mnożnikowych, takich jak:

• większy popyt krajowy na towary i usługi,
• wyższa produkcja krajowa w celu zaspokojenia tego popytu, a tym samym wzrost zatrudnienia.

Zwiększone wykorzystanie pomp ciepła zgodnie z unijnym planem REPowerEU pomoże stworzyć prawie 3 miliony dodatkowych miejsc pracy netto do 2030 roku, w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań. 

Większość miejsc pracy zostanie utworzona w sektorze usług (1,8 miliona) i sektorze budowlanym (prawie 500 tys.). Kolejne 27 tys. miejsc pracy zostanie zlikwidowanych w branżach związanych z paliwami kopalnymi. Łącznie ma więc powstać 3 miliony milionów dodatkowych miejsc pracy netto do 2030 roku. Ponad 1 milion z tych 3 milionów dodatkowych miejsc pracy powstałoby w Niemczech. W Polsce odpowiada to około 45 tysiącom miejsc. Podkreślając wypowiedź Bogdana Szymańskiego, praca w szeroko rozumianej branży pomp ciepła niesie ze sobą kilka istotnych korzyści. Przede wszystkim liczba miejsc pracy w tym sektorze będzie systematycznie wzrastać. Ponadto, sztuczna inteligencja nie odbierze nam nowo powstałych stanowisk. Jest mało prawdopodobne, że roboty zajmą się montażem i serwisowaniem instalacji w domach klientów.

Jakie będą z tego korzyści dla Polski?

Należy podkreślić, że raport opracowano z perspektywy europejskiej, dlatego może nie brać w pełni pod uwagę sytuacji na polskim rynku. Jednakże wg EHPA poza ponad 45 000 dodatkowych miejsc pracy netto, przyspieszone przejście na bardziej efektywne budynki i pompy ciepła będzie pozytywne dla polskiej gospodarki, prowadząc do wzrostu rocznego PKB o 0,8% w 2030 roku. Odejście od kotłów węglowych, olejowych i gazowych na rzecz czystego ogrzewania poprawi również jakość powietrza w Polsce.

Do 2030 roku zapotrzebowanie na gaz i węgiel kamienny w budynkach może zostać zmniejszone odpowiednio o 26% i 42% w porównaniu do 2022 roku. Ponieważ pompy ciepła nie emitują bezpośrednio zanieczyszczeń, emisje NOx i PM2,5 zmniejszyłyby się odpowiednio o 33% i 100% w analogicznym okresie. Konsumenci również skorzystaliby na niższych rachunkach za ogrzewanie i wzroście dochodów do dyspozycji. Pompy ciepła będą też konkurencyjną cenowo opcją dla konsumentów rozważających kotły gazowe. Są bowiem średnio o 60% tańsze w eksploatacji w całym okresie użytkowania.

• Zobacz również: TOP 4 pompy ciepła w programie Czyste Powietrze

Sytuacja w Niemczech

W Niemczech przejście na pompy ciepła pobudzi niemiecką gospodarkę, prowadząc do ponad 4% wzrostu rocznego PKB w 2030 r. Taki wynik oszacowano w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań. Może powstać ponad 1 mln dodatkowych miejsc pracy netto, głównie w sektorze usług. Zapotrzebowanie na gaz w budynkach może zostać zmniejszone o prawie 40% do 2030 r. w porównaniu do 2022 roku. W rezultacie Niemcy mogłyby zmniejszyć swoje wydatki na import energii o 26 mld euro do 2030 r. Z tego aż 9 mld euro stanowiłyby oszczędności na imporcie gazu.

Rynek pomp ciepła we Francji i Hiszpanii

W Hiszpanii PKB mogłoby wzrosnąć o 2,3% w 2030 r. Mogłoby powstać ponad 250 tys. dodatkowych miejsc pracy netto. Natomiast zapotrzebowanie na gaz i ropę naftową w budynkach można zredukować o około 35% do 2030 r. w porównaniu z 2022 r. W rezultacie Hiszpania mogłaby zmniejszyć swoje wydatki na import energii o 2 mld euro do 2030 r. Połowa z tego miałaby pochodzić z oszczędności na imporcie gazu.

Za to we Francji PKB mogłoby wzrosnąć o 1,8% w 2030 r, a także może powstać ponad 300 tys. dodatkowych miejsc pracy netto. Zapotrzebowanie na gaz w budynkach może zostać zmniejszone o ponad połowę. W efekcie Francja mogłaby zmniejszyć swoje wydatki na import energii o 9 mld euro do 2030 r. Aż 7 mld euro stanowiłyby oszczędności na imporcie gazu. Zwiększenie wykorzystania pomp ciepła pomogłoby również zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Emisje CO2 i NOx mogą zostać zmniejszone o ponad 60% do 2030 roku względem 2022.

Zasady szybkiego rozwoju

Organizacja podaje 5 zasad, dzięki którym branża będzie w stanie szybko się rozwijać. W efekcie będzie możliwe wprowadzenie na rynek 60 mln nowych urządzeń.

Pierwszym z nich jest całkowity zakaz sprzedaży kotłów na paliwa kopalne. EHPA wnioskuje także o ustanowienie minimalnych standardów wydajności energetycznej w celu modernizacji budynków. Na trzecim miejscu znajduje się zapewnienie, że kraje wspierają dotacjami gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji. Następnie ma nastąpić obniżenie podatków od energii elektrycznej i pomp ciepła. Co więcej, wówczas by uruchomiono partnerstwa na rzecz umiejętności w zakresie pomp ciepła i planu działania.

Przyszłość pokaże, w jakim stopniu szacunki przygotowane przez EHPA będą zgodne z rzeczywistością. Pewne jest jednak, że branża pomp ciepła może oczekiwać znacznego rozwoju w nadchodzących latach.

Źródło: EHPA, “Europe’s leap to heat pumps. The socio-economic and climate benefits unlocked by a fast heat pump roll-out”