Pompy ciepła tracą na znaczeniu. Coraz częściej wybieramy kocioł na pellet!

• Czyste Powietrze – spada popularność pomp ciepła, a rekordową popularność osiągają kotły na biomasę. Zainteresowanie kotłami gazowymi natomiast powoli, aczkolwiek systematycznie spada.
• Skąd ten spadek? Przede wszystkim zła opinia o pompach ciepła ze względu na niską jakość przeprowadzanych instalacji, jak i samych urządzeń.
• Kotły na biomasę, a przede wszystkim wersja na pellet, stają się coraz częstszym wyborem Polaków. Dlaczego? Po pierwsze kryzys w branży pomp ciepła, a także… 

W ostatnich miesiącach rośnie zainteresowanie klientów zakupem urządzeń grzewczych na biomasę. Obecnie większym zainteresowaniem cieszą się kotły na pellet niż pompy ciepła. Dobitnie to pokazuje program Czyste Powietrze, w którym aż 51% wszystkich wniosków dotyczyło kotłów na biomasę. Drugie miejsce zajęły pompy ciepła z wynikiem 26%. Od stycznia 2022 roku, kiedy to udział tej technologii w strukturze wniosków osiągnął 28%, nie było niższego wyniku od tego, który NFOŚiGW odnotował w czerwcu. Kocioł gazowy znajdował się w 22% wniosków. Pozostały 1% to inne urządzenia grzewcze, jak np. węzły cieplne, kotły olejowe czy ogrzewanie elektryczne. 

Dlaczego pompy ciepła są w odwrocie? Istnieje kilka powodów

Spadek zainteresowania pompami ciepła ma kilka źródeł. Przede wszystkim w dalszym ciągu pokutują w społeczeństwie historie o pompach ciepła, które zamiast obniżyć rachunki za ciepło, zwiększały je. To z kolei wynika z dwóch kluczowych czynników. Po pierwsze część instalowanych pomp ciepła w Polsce było niskiej jakości, co dopiero rząd z NFOŚiGW postanowił ukrócić, wprowadzając obowiązkowy wybór urządzeń z listy ZUM. Po drugie – zdarzały się przypadki, że pompa ciepła była źle dobrana, zamontowana niezgodnie ze sztuką, a dodatkowo w budynku o wysokim zapotrzebowaniu na ciepło z przestarzałym wysokotemperaturowym systemem grzewczym. Efekt mógł być tylko jeden – wysokie rachunki za energię elektryczną. Obraz niezadowolenia został przez wielu użytkowników podsumowany skontaktowaniem się z UOKiK, do którego lawinowo spływały skargi na źle działające urządzenia.

Takie odejście od pomp ciepła można do pewnego stopnia powiązać z nasyceniem rynku. Ci, co chcieli pompę ciepła, to w nią zainwestowali w momencie, gdy panowała niepewność co do cen surowców energetycznych i ich dostępności. Miało to miejsce po rosyjskiej napaści na Ukrainę, co widać na zaprezentowanym wyżej wykresie.

• Zobacz również: 30 twarzy programu Czyste Powietrze

Pompy ciepła i zmiany w programie Czyste Powietrze

Nie bez znaczenia są także zmiany, które weszły w programie Czyste Powietrze od 14 czerwca. Tak więc już część beneficjentów w czerwcu dotknął nowy przepis, mówiący o tym, że przed każdą inwestycją, w której skład wchodzi pompa ciepła, należy przeprowadzić audyt energetyczny. Obowiązek audytu energetycznego dotyczy wyłącznie pomp ciepła. Jeśli chcemy uzyskać dofinansowanie na inne źródło ciepła, audyt energetyczny jest dobrowolny. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy staramy się na dotację w ramach kompleksowej termomodernizacji. Wtedy, niezależnie od wybranego źródła ciepła, audyt musi być przeprowadzony. Dodatkowo konieczne jest osiągnięcie konkretnych celów związanych z obniżeniem zapotrzebowania na ciepło w budynku. 

Dlaczego zdecydowano się na ten krok? Rząd podkreślał, że to działanie prewencyjne – dzięki temu ma zmniejszyć się liczba nietrafionych inwestycji w pompy ciepła. Obowiązkowe stało się więc wykonanie audytu energetycznego, a zalecenia z niego wynikające muszą być wdrożone. Mowa o ociepleniu budynku czy wymianie okien. W budynku o niskim zapotrzebowaniu na energię potrzebujemy pompy ciepła o mniejszej mocy, a sama pompa działa efektywniej, gdy nie musi dostarczać dużej ilości ciepła. Taka inwestycja z audytem energetycznym wymaga jednak większych nakładów finansowych. Oczywiście pod warunkiem, że audyty wykonuje się rzetelnie. Wiele audytów odbywa się zdalnie, bez wizji lokalnej, na podstawie dokumentów dostarczonych przez klienta. Brakuje tu odpowiedzialności, jak przy świadectwach charakterystyki, a audyt może wykonać praktycznie każdy. 

Skąd popularność kotłów na pellet?

Z wykresu przedstawiającego wybór urządzeń grzewczych przez uczestników programu wynika, że zainteresowanie kotłami na pellet zaczęło rosnąć już jesienią 2023 roku. W styczniu 2024 roku kotły na pellet znalazły się na czołowej pozycji we wnioskach o dotację. Ta tendencja utrzymuje się do dziś. Zachętą do zakupu kotłów pelletowych są nie tylko ich atrakcyjna cena i wysoka wydajność, ale także stosunkowo niski koszt paliwa. Więcej szczegółów o samej technologii i jej obecności w programach dotacyjnych znajdziesz: Kocioł na pellet i drewno – dotacje w 2024 roku

Podział paliwa pelletowego opiera się na jego wartości opałowej, która jest klasyfikowana przez określoną klasę. Pellet o najwyższej wartości opałowej oznaczany jest symbolem klasy A1, co gwarantuje jego doskonałe właściwości grzewcze i efektywność. W ciągu ostatniego roku ceny pelletu regularnie spadają. Rok temu średni koszt palety pelletu (czyli około 980 kg) wynosił ponad 1500 zł. Od wiosny bieżącego roku cena ta ustabilizowała się na poziomie około 1150 zł. Co więcej, wielu producentów oferuje obecnie darmową dostawę pelletu na terenie całej Polski, co dodatkowo zwiększa jego atrakcyjność i dostępność dla klientów. Kupując pellet warto patrzeć także na certyfikaty, takiej jak ENplus i DINplus. 

Źródła: Czyste Powietrze, PORT PC, Polska Rada Pelletu.