Program TERMO – poradnik dla inwestorów 2024

• Premia termomodernizacyjna pomaga w zwiększaniu energooszczędności budynków w Polsce. Sprawdź, ile można dostać środków na termomodernizację. O ile premię podwyższa grant termomodernizacyjny?
• Grant OZE, czyli wsparcie dla odnawialnych źródeł energii w budynkach wielorodzinnych. Dzięki niemu na blokach powstają instalacje fotowoltaiczne!
• Słyszałeś o premii i grancie MZG, premii remontowej i premii kompensacyjnej? To kolejne programy, dzięki którym budynki w Polsce zmieniają się na lepsze.

Program TERMO oferuje różne formy wsparcia na remonty i modernizacje budynków, co pozwala odświeżyć nieco wygląd i obniżyć koszty użytkowania. Środki na ten cel pochodzą z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, zarządzanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Fundusz jest finansowany z budżetu państwa przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Część mechanizmów wsparcia czerpie pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). 

Skrót programu TERMO – ile możemy otrzymać?

W tym materiale poznasz zasady działania wszystkich programów w ramach pakietu TERMO. Zaczniemy od najdłużej działającej premii termomodernizacyjnej. Aż trudno uwierzyć, że uruchomiono ją w 1999 roku. Przyjrzymy się grantowi termomodernizacyjnemu, który pozwala powiększyć premię. Następnie grant OZE, czyli powiew świeżości w całej inicjatywie. Ta dotacja pozwala na pozyskanie środków na montaż fotowoltaiki. Później mniej znana, ale równie ważna premia z grantem MZG. Na końcu znajdują się informacje o premiach remontowej i kompensacyjnej, które bezpośrednio nie wspierają efektywności energetycznej budynków, niemniej wchodzą w skład programu TERMO.

Chcesz wiedzieć tylko, ile możesz dostać? Poniżej prezentujemy tabelę z wysokościami wsparcia w programie. Szczegółów dowiesz się w dalszej części materiału, do czego zachęcamy.

Premia termomodernizacyjna

Premia termomodernizacyjna to mechanizm wsparcia, który polega na pomocy przy spłacie części kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne. O dofinansowanie projektu w ramach premii termomodernizacyjnej mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy:

• budynków mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania i użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,
• lokalnych sieci ciepłowniczych,
• lokalnych źródeł ciepła.

Ponadto z premii mogą korzystać inwestorzy bez względu na status prawny, z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Zalicza się do nich:

• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• towarzystwa budownictwa społecznego,
• społeczne inicjatywy mieszkaniowe,
• spółki prawa handlowego,
• osoby fizyczne (w tym właściciele domów jednorodzinnych).

Wysokość premii termomodernizacyjnej

Premia termomodernizacyjna przysługuje inwestorom realizującym przedsięwzięcia termomodernizacyjne i pokrywa część kredytu, który zaciągnęli. Aktualna lista banków kredytujących znajduje się na stronie BGK. Premia jest dostępna tylko dla osób korzystających z kredytu, a nie dla inwestorów finansujących prace wyłącznie z własnych środków. Kredyt musi pokrywać co najmniej 50% kosztów termomodernizacji i nie może być niższy od kwoty premii.

Premia termomodernizacyjna wynosi:

• 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• 31% łącznych kosztów termomodernizacji, jeśli obejmuje także zakup, montaż, budowę lub modernizację instalacji OZE (koszty instalacji OZE muszą stanowić minimum 10% całkowitych kosztów termomodernizacji i instalacji),
• dodatkowe 50% kosztów wzmocnienia budynku wielkopłytowego, w przypadku termomodernizacji ze wzmocnieniem tego typu budynku.

Jeśli inwestor będący właścicielem lub zarządcą budynku wielorodzinnego otrzyma grant OZE, premia wynosi 31% kosztów termomodernizacji. Premię termomodernizacyjną można jednak zwiększyć, choć jest kilka warunków. Poznajmy dodatek do premii.

Grant termomodernizacyjny, który zwiększa premię

Grant termomodernizacyjny to rozwiązanie, które pozwala zwiększyć wysokość premii termomodernizacyjnej. Dodatkowe wsparcie wynoszące 10% kosztów inwestycji jest dostępne w przypadku głębokiej i kompleksowej termomodernizacji budynku wielorodzinnego. Warto jednak pamiętać, że jeśli w budynku objętym termomodernizacją znajdują się powierzchnie użytkowe przeznaczone na cele inne niż mieszkalne lub realizację zadań publicznych, wysokość premii termomodernizacyjnej oblicza się jako iloczyn kwoty premii i wskaźnika udziału tej powierzchni.

Wymagania przed beneficjentem grantu termomodernizacyjnego

Grant termomodernizacyjny, wynoszący 10% kosztów inwestycji, zwiększa wsparcie na głęboką i kompleksową termomodernizację budynku wielorodzinnego. Co warto o nim wiedzieć? Przede wszystkim, że grant termomodernizacyjny:

• zwiększa premię termomodernizacyjną – przysługuje na spłatę części kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• jest wyliczany w odniesieniu do kosztów netto przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• udzielany jest jako pomoc publiczna, jeśli inwestor prowadzi w tym budynku działalność gospodarczą.

Aby uzyskać grant termomodernizacyjny, należy zmodernizować budynek, aby spełniał wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej i oszczędności energii, zgodnie z audytem energetycznym. Audyt powinien wskazywać obszary, które należy zmodernizować, aby obniżyć zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną. Zarówno premia, jak i grant termomodernizacyjny przysługują, gdy nastąpi:

• zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię w budynkach, w których modernizuje się wyłącznie system grzewczy – co najmniej o 10%, w pozostałych budynkach – co najmniej o 25%,
• redukcja rocznych strat energii co najmniej o 25%,
• zmniejszenie rocznych kosztów pozyskania ciepła o co najmniej o 20%, 
• zamiana źródła energii na źródło odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Ponadto grant termomodernizacyjny przysługuje, jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych oraz spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju. Wniosek o przyznanie premii termomodernizacyjnej zwiększonej grantem termomodernizacyjnym można składać w banku kredytującym do 30 czerwca 2026 roku. Opcję grantu należy zaznaczyć we wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej.

• Zobacz również: Czyste Powietrze – PORADNIK 2024

Grant OZE – kto, ile i na co?

Grant OZE jest przyznawany na zakup, montaż, budowę lub modernizację instalacji odnawialnego źródła energii. Wysokość dofinansowania wynosi 50% kosztów inwestycji. O środki w ramach grantu OZE może ubiegać się inwestor będący właścicielem lub zarządcą budynku wielorodzinnego. Grant przysługuje niezależnie od statusu prawnego. Wyjątek stanowią jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, które nie mogą starać się o grant OZE. Tak więc o grant OZE mogą się starać:

• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• towarzystwa budownictwa społecznego,
• społeczne inicjatywy mieszkaniowe,
• spółki prawa handlowego,
• osoby fizyczne.

Grant OZE przysługuje, jeżeli wnioskowane przedsięwzięcie obejmuje:

• zakup, montaż lub budowę nowej instalacji odnawialnego źródła energii,
• modernizację instalacji OZE, która zwiększy zainstalowaną moc o co najmniej 25%.

Aby uzyskać grant, należy również spełnić trzy dodatkowe warunki:

• instalacja OZE będzie wytwarzać energię na potrzeby budynku objętego przedsięwzięciem,
• inwestycja nie wyrządza poważnych szkód dla środowiska,
• projekt spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju.

W jaki sposób działa grant OZE?

Grant OZE nie może być przeznaczony na prace, na które uzyskano inne wsparcie ze środków publicznych. Na przykład, jeśli instalacja fotowoltaiczna otrzymała wsparcie z programu Mój Prąd, nie można ubiegać się o grant OZE. Grant OZE jest:

• przeznaczony na refinansowanie kosztów inwestycji,
• wyliczany na podstawie kosztów netto przedsięwzięcia OZE,
• udzielany jako pomoc publiczna, jeśli inwestor prowadzi działalność gospodarczą w budynku.

Podobnie jak w innych programach z pakietu TERMO, jeśli w budynku poddawanym modernizacji znajdują się powierzchnie użytkowe o innych przeznaczeniach niż mieszkalne lub realizacja zadań publicznych, wysokość grantu OZE jest iloczynem kwoty grantu i wskaźnika udziału powierzchni niemieszkalnej.

Wniosek o przyznanie grantu OZE można składać w BGK również do 30 czerwca 2026 roku. Do wniosku należy dołączyć: dokumentację projektową instalacji, dokumenty potwierdzające umocowanie osób podpisujących wniosek do reprezentowania inwestora oraz wzór podpisów. Dokumenty w wersji papierowej należy wysłać na adres centralnej siedziby BGK. Szczegółowe wytyczne dotyczące składania wniosku można znaleźć na stronie banku.

Wsparcie dla gmin – premia MZG

MZG, czyli mieszkaniowy zasób gminy, to lokale stanowiące własność gminy, gminnych osób prawnych lub spółek handlowych utworzonych z udziałem gminy. W ramach programu TERMO można ubiegać się zarówno o premię MZG, jak i o grant MZG. Zasady przyznawania tych wsparć są podobne do zasad premiowania termomodernizacji, o których pisaliśmy wcześniej.

O dofinansowanie w ramach premii MZG mogą ubiegać się właściciele lub zarządcy budynków mieszkalnych, w których wszystkie lokale wchodzą w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Z premii MZG mogą skorzystać także inwestorzy, którymi są:

• gminy,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, w których gmina, kilka gmin, powiatów lub Skarb Państwa posiada ponad 50% głosów na zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu.

Wysokość premii MZG

Dzięki premii MZG można uzyskać fundusze na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego w mieszkaniowym zasobie gminy, co ma na celu poprawę stanu technicznego budynku. Wysokość premii MZG wynosi 50% kosztów przedsięwzięcia, jeśli:

• budynek mieszkalny, w którym wszystkie lokale wchodzą w skład MZG,
• znajduje się na obszarze z ograniczeniem lub zakazem eksploatacji instalacji spalających paliwa.

Dodatkowo audyt energetyczny lub remontowy musi potwierdzać, że po realizacji przedsięwzięcia przegrody i wyposażenie techniczne budynku spełnią minimalne wymagania dotyczące oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie Prawa Budowlanego (art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku).

Wysokość premii MZG wynosi 60% kosztów przedsięwzięcia, jeśli dodatkowo spełniono jeden z poniższych warunków:

• budynek jest wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków,
• przedsięwzięcie to stanowi przedsięwzięcie rewitalizacyjne opisane w gminnym programie rewitalizacji, zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 5 Ustawy z dnia 9 października 2005 roku o rewitalizacji.

Co ciekawe nie zawsze stosuje się warunek dotyczący wymagań minimalnych dla budynków w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej. Dzieje się to, gdy z audytu energetycznego lub remontowego wynika, że nie jest to możliwe do osiągnięcia.

Czym jest grant MZG?

W przypadku, gdy efektem termomodernizacji jest jedno z poniższych, to wówczas inwestorowi wraz z premią MZG przysługuje grant MZG, w wysokości 30% kosztów tego przedsięwzięcia:

• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, 
• całkowita zmiana źródeł energii na źródła odnawialne lub na energię wytwarzaną w wysokosprawnej kogeneracji,
• całkowita zmiana źródeł ciepła na źródła spełniające standardy niskoemisyjne, z wyłączeniem kotłów na paliwo stałe.

Zasady grantu MZG są podobne do grantu termomodernizacyjnego, który działa przy premii termomodernizacyjnej. Tak więc grant MZG:

• przysługuje, jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne lub remontowe nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych,
• zwiększa premię MZG.

Premia MZG, jak i grant przysługują, jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych, a także spełnia założenia zrównoważonego rozwoju. Wniosek o przyznanie premii MZG wraz z dołączonym audytem energetycznym lub remontowym należy złożyć w BGK. Ponadto można go składać w BGK do 30 czerwca 2026 roku (opcja grantu MZG do zaznaczenia we wniosku o przyznanie premii MZG).

Premia remontowa 

Przejdźmy teraz do programów, które nie wpływają na standard energetyczny budynku. O dofinansowanie w ramach premii remontowej mogą ubiegać się właściciele lub zarządcy budynków wielorodzinnych, które użytkowano co najmniej 40 lat przed dniem złożenia wniosku lub co najmniej 20 lat przed dniem złożenia wniosku do banku kredytującego – są jednak pewne warunki. W tym drugim przypadku budynek musi należeć do społecznej inicjatywy mieszkaniowej lub towarzystwa budownictwa społecznego. Musi również być wybudowany z kredytu udzielonego przez BGK na podstawie wniosków złożonych do 30 września 2009 roku lub przy finansowaniu zwrotnym według ustawy z dnia 26 października 1995 roku o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa.

Z premii mogą korzystać inwestorzy, niezależnie od statusu prawnego, z wyjątkiem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Na przykład:

• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• towarzystwa budownictwa społecznego,
• społeczne inicjatywy mieszkaniowe,
• spółki prawa handlowego,
• osoby fizyczne. 

Wysokość premii remontowej wynosi 25% kosztów przedsięwzięcia remontowego. Premia przysługuje inwestorowi za realizację remontu i stanowi spłatę kredytu zaciągniętego przez inwestora, zgodnie z listą banków kredytujących. Dotyczy tylko inwestorów korzystających z kredytu i nie obejmuje inwestorów finansujących remont wyłącznie z własnych środków. Kwota kredytu musi wynosić co najmniej 50% kosztów remontu i nie może być mniejsza od wysokości premii. 

Premia jest udzielana jako pomoc de minimis, jeśli inwestor prowadzi działalność gospodarczą w budynku. Jeśli w budynku są powierzchnie użytkowe o innych funkcjach niż mieszkalne lub publiczne, wysokość premii oblicza się jako iloczyn kwoty premii i wskaźnika udziału powierzchni mieszkalnej oraz powierzchni używanej przez organy administracji publicznej w stosunku do całkowitej powierzchni budynku.

I na koniec premia kompensacyjna 

Premią kompensacyjną może być objęta osoba fizyczna, która jest właścicielem budynku mieszkalnego z co najmniej jednym lokalem kwaterunkowym lub właścicielem części budynku mieszkalnego, pod warunkiem że była właścicielem tego budynku lub jego części również w dniu 25 kwietnia 2005 roku, albo nabyła ten budynek lub część budynku w drodze spadku od osoby będącej w tym dniu właścicielem.

W przypadku współwłasności budynku lub jego części, do wniosku o premię kompensacyjną muszą przystąpić wszystkie uprawnione osoby fizyczne. Premię kompensacyjną mogą otrzymać ww. osoby fizyczne, które realizują przedsięwzięcie remontowe lub remont budynku mieszkalnego. Przysługuje inwestorom korzystającym ze środków własnych lub kredytu z premią remontową. Jej wysokość wynosi do 100% kosztów przedsięwzięcia (obliczana zgodnie ze wzorem zawartym w ustawie z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków)

Wysokość premii kompensacyjnej oblicza się jako iloczyn wskaźnika kosztu przedsięwzięcia oraz kwoty wynoszącej 2% wskaźnika przeliczeniowego za każdy 1 m² powierzchni użytkowej lokalu kwaterunkowego. Kwota ta dotyczy każdego roku, w którym obowiązywały ograniczenia dotyczące wysokości czynszu za najem, w okresie od 12 listopada 1994 roku do 25 kwietnia 2005 roku.

Jeśli budynek lub jego część został nabyty po 12 listopada 1994 roku w sposób inny niż w drodze spadkobrania, obliczenia dokonuje się od dnia nabycia do dnia 25 kwietnia 2005 roku.

Źródła: BGK, gov.pl.

Wymiana kotła w programie Czyste Powietrze w 2024 roku – ile musisz wydać z własnej kieszeni?