Program TERMO – statystyki na koniec 2024 roku. Nie jest dobrze…

• Spadek zainteresowania programem TERMO to niezaprzeczalny fakt. Mamy na to twarde dane.
• Mimo wcześniejszego sukcesu liczba wniosków o grant OZE znacząco spadła w ostatnich miesiącach 2024 roku.
• Problemy to m.in. brak informacji o dotacjach, skomplikowane procedury, wcześniejsze inwestycje w termomodernizację oraz niechęć wspólnot do zaciągania kredytów.

Kilka szczegółów o programie TERMO

Mamy dane dotyczące wyników programu TERMO na 31 grudnia 2024 roku. Ta inicjatywa obejmuje kilka podprogramów dotacyjnych, z których najstarszym jest premia termomodernizacyjna, działająca od 1999 roku. Celem wszystkich tych inicjatyw jest poprawa efektywności energetycznej budynków wielorodzinnych w Polsce. Obecnie największym zainteresowaniem cieszy się grant OZE, wspierający inwestycje w instalacje fotowoltaiczne. Warto przyjrzeć się dwóm najważniejszym projektom w ramach programu TERMO, które mają na celu wsparcie działań związanych z poprawą efektywności energetycznej w polskich budynkach.

Grant OZE, wprowadzony w lutym 2023 roku, wspiera budownictwo wielorodzinne w inwestycjach w odnawialne źródła energii. Mamy więc drugą rocznicę wprowadzenia grantu OZE i innych inicjatyw finansowanych z KPO. Dofinansowanie obejmuje 50% kosztów zakupu, montażu, budowy lub modernizacji instalacji OZE, co stanowi istotne wsparcie dla tego sektora. Wcześniej budynki wielorodzinne nie miały dostępu do ogólnopolskich dotacji na odnawialne źródła energii.

Z kolei premia termomodernizacyjna dotyczy tylko inwestorów korzystających z finansowania bankowego, zwracając część środków z kredytu. Osoby, które finansują termomodernizację samodzielnie, nie mogą skorzystać z tego programu. Premia wspiera zarówno właścicieli domów, jak i sektor budownictwa wielorodzinnego, oferując możliwość pozyskania 26% kosztów inwestycji. Dodatkowo dla budynków wielorodzinnych dostępny jest grant termomodernizacyjny, który udziela wsparcia w wysokości 10% kosztów przedsięwzięcia (bez VAT) i stanowi uzupełnienie premii termomodernizacyjnej.

• Zobacz również: Program TERMO – poradnik dla inwestorów 2024

Statystyki programu zaskakują – grant OZE traci na popularności

Tabela przedstawia dane dotyczące liczby wniosków, podpisanych umów i wypłaconych grantów, koncentrując się na finansowaniu z Krajowego Planu Odbudowy, w którym dominują dotacje na odnawialne źródła energii. Widoczna jest wyraźna różnica między liczbą złożonych wniosków a faktycznie przyznanymi grantami, co sugeruje wysoką selektywność w procesie przyznawania środków. Ewentualnie opieszałość w ich rozpatrywaniu, ale żadna z tych opcji nie jest pozytywna.

Szczególnie niepopularny pozostaje grant termomodernizacyjny – od lutego 2023 roku wpłynęło jedynie 65 wniosków. Powodem jest jego specyfika: przysługuje wyłącznie w ramach kompleksowej renowacji i stanowi jedynie dodatek do premii termomodernizacyjnej. W przeciwieństwie do grantu OZE, który można uzyskać samodzielnie, nie ma możliwości złożenia wniosku wyłącznie o grant termomodernizacyjny. Nie istnieje również dotacja pod nazwą "premia OZE".

Warto jednak zauważyć, że grant OZE odnotowuje spadek zainteresowania. Od 31 sierpnia, czyli przez cztery miesiące, wpłynęły zaledwie 473 wnioski o grant OZE, co oznacza spadek ilości składanych wniosków pod koniec roku. Ponadto złożono 44 o grant MZG i 14 o grant termomodernizacyjny. Nie widać tego na pierwszy rzut oka, ale program TERMO spowolnił w ostatnim czasie z powodu spadku zainteresowania grantem OZE. Grant MZG i termomodernizacyjny utrzymują niską popularność. Średnio na miesiąc od 1 lutego 2023 roku składano:

• 239 wniosków o grant OZE,
• 8 wniosków o grant MZG,
• 3 wnioski o grant termomodernizacyjny.

Przeanalizujmy ogólny obraz Programu TERMO. Jaką liczbę umów podpisano w ramach udzielanego wsparcia finansowego? Jakie środki przeznaczono na realizację premii termomodernizacyjnej w ciągu ponad 25 lat jej funkcjonowania?

Dlaczego program TERMO nie jest popularny? 

Nie widać wzrostu zainteresowania premią termomodernizacyjną – od sierpnia przyznano jedynie 263 takie wsparcia. Nie jest to szczególnym zaskoczeniem. Skąd tak niska popularność tych programów? Przyczyn jest kilka.

Wielu zarządców i wspólnot mieszkaniowych nie wie o dostępnych dotacjach. Skomplikowane procedury dodatkowo ich zniechęcają. Brakuje szeroko zakrojonych kampanii informacyjnych, które mogłyby zwiększyć świadomość na temat korzyści płynących z termomodernizacji. Mieszkańcy często traktują ocieplenie budynku jako zbędny koszt, a nie inwestycję przynoszącą oszczędności w przyszłości.

Część budynków już wcześniej ocieplono dzięki innym programom. W takich przypadkach właściciele nie widzą potrzeby ponownej modernizacji, zwłaszcza jeśli efekty wcześniejszych prac są nadal zadowalające. Kolejną barierą jest struktura własnościowa budynków wielorodzinnych. Decyzje o przeprowadzeniu modernizacji wymagają zgody większości właścicieli lokali. Osiągnięcie porozumienia w dużych wspólnotach bywa trudne i czasochłonne.

Dodatkowym problemem jest sposób finansowania. Premia termomodernizacyjna zwraca część kredytu, ale wspólnoty i spółdzielnie często niechętnie się zadłużają. W efekcie łatwiej im zrezygnować z modernizacji niż angażować się w skomplikowany proces ubiegania się o wsparcie. Z tego powodu większym zainteresowaniem cieszą się dotacje na odnawialne źródła energii, które nie wymagają kredytowania i są prostsze do uzyskania.

Źródło: MRiT.