Przegląd dotacji na termomodernizację w 2024 roku

Dotacje na termomodernizację mają na celu zachęcenie właścicieli domów do inwestycji w poprawę efektywności energetycznej budynków. W Polsce istnieje wiele programów wspierających termomodernizacje. Jakie mamy do wyboru? Który będzie dla nas najlepszy?

Program “Czyste Powietrze” 

Program Czyste Powietrze działa od 2019 roku. Przeznaczony jest dla właścicieli domów jednorodzinnych. Z początkiem 2023 roku program zaczął oferować wyższe kwoty dofinansowań na działania takie jak ocieplenie domu oraz inne inwestycje zwiększające efektywność energetyczną. Wysokość otrzymanego wsparcia finansowego na termomodernizację zależy wyłącznie od zainteresowanych, ponieważ nie istnieje górna granica wydatków. Intensywność dofinansowania to nic innego, jak określenie procentu wartości netto poniesionych kosztów, które kwalifikują się do dotacji. Dodatkowo wprowadzone zostały zmiany w zakresie kryteriów dochodowych uprawniających do uzyskania pomocy. Tak prezentują się maksymalne intensywności dotacji oraz progi dochodowe:

Podstawowy poziom dofinansowania:

• 50% - ocieplenie przegród budowlanych,
• roczny dochód wnioskodawcy poniżej 135 tys. zł.

Podwyższony poziom dofinansowania:

• 75% - ocieplenie przegród budowlanych,
• miesięczny dochód do 1 894 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym,
• miesięczny dochód do 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym. 

Najwyższy poziom dofinansowania:

• 100% - ocieplenie przegród budowlanych,
• miesięczny dochód do 1 090 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym,
• miesięczny dochód do 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym. 

Istnieją trzy metody składania wniosku o dotację: poprzez stronę internetową gov.pl, bezpośrednio w urzędzie gminy, a także za pośrednictwem banku. Należy również mieć na uwadze, że program Czyste Powietrze umożliwia uzyskanie pełnego dofinansowania kosztów audytu energetycznego, do kwoty maksymalnej 1200 zł. Warunkiem ubiegania się o takie wsparcie jest zobowiązanie do wykonania prac termomodernizacyjnych zgodnie z rekomendacjami zawartymi w audycie, które wskazują na obszary wymagające poprawy. Jeśli zalecenia te nie zostaną wcielone w życie, koszty przeprowadzonego audytu nie będą kwalifikowały się do refundacji. W kontekście realizacji kompleksowej termomodernizacji w ramach tego programu, wykonanie audytu energetycznego jest obowiązkowe.

Prefinansowanie prac termomodernizacyjnych 

Od 15 lipca 2022 roku w programie Czyste Powietrze wprowadzono możliwość prefinansowania. Dzięki temu właściciele domów mogą otrzymać środki finansowe na wymianę przestarzałych kotłów czy pieców oraz na ocieplenie swoich domów jeszcze przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych, pod warunkiem zawarcia umowy z wybraną firmą wykonawczą. Opcja ta jest dostępna dla osób, które kwalifikują się do wyższych poziomów dofinansowania.

Ulga termomodernizacyjna

Wprowadzona w 2019 roku ulga termomodernizacyjna umożliwia odliczanie od dochodu lub przychodu kosztów związanych z przeprowadzeniem termomodernizacji. Korzystać z niej mogą wszyscy właściciele lub współwłaściciele budynków mieszkalnych. Projekt termomodernizacyjny objęty ulgą musi zostać zakończony w ciągu 3 lat. Limit odliczenia wynosi 53 tys. zł dla całokształtu przedsięwzięć termomodernizacyjnych w posiadanych przez siebie budynkach. Dla małżeństw przewidziano możliwość podwojenia tej kwoty do 106 tys. zł. Koszty te należy wykazać w deklaracji podatkowej za rok, w którym je poniesiono.

Aby skorzystać z ulgi, konieczne jest posiadanie faktury VAT wydanej przez podatnika VAT lub faktury z VAT od podmiotu z UE, co zapewnia legalność transakcji. Odliczenia dokonuje się w deklaracji PIT-36, PIT-36L, PIT-37 lub PIT-28, dołączając do niej załącznik PIT/O informujący o odliczeniach.

Wydatki pokryte ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub inne formy zwrotu kosztów nie kwalifikują się do ulgi termomodernizacyjnej. Oznacza to, że w przypadku korzystania z ulgi oraz pozyskania dotacji, na przykład z programu Czyste Powietrze, należy odliczyć od kwoty wydatków otrzymaną dotację.

Program TERMO 

Program został uruchomiony od 1 lutego, stanowi kompleksowe rozwiązanie dla budownictwa wielorodzinnego, oferując wsparcie finansowe na projekty związane z ociepleniem, fotowoltaiką oraz efektywnym źródłem ciepła. W ramach Programu TERMO istnieją różne podprogramy, skierowane głównie do podmiotów planujących termomodernizację. Obejmują one premię termomodernizacyjną, grant termomodernizacyjny, premię MZG oraz grant MZG. Finansowanie premii pochodzi z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, będącego częścią budżetu państwa, natomiast nowe rozwiązania grantowe są finansowane w ramach inwestycji Krajowego Planu Odbudowy (KPO).

Premia termomodernizacyjna w Programie TERMO

Premia termomodernizacyjna stanowi wsparcie dla inwestorów, którzy zaciągnęli kredyt na termomodernizację. Obejmuje różne podmioty, z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Do beneficjentów premii zaliczają się wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, jednostki samorządu terytorialnego, towarzystwa budownictwa społecznego, społeczne inicjatywy mieszkaniowe oraz spółki prawa handlowego. Wysokość premii wynosi:

• 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• 31% łącznych kosztów termomodernizacji wraz z przedsięwzięciem dotyczącym instalacji OZE,
• 50% kosztów wzmocnienia budynku wielkopłytowego.

Dodatkowo jeżeli inwestorowi przyznano grant OZE, premia termomodernizacyjna wynosi 31% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Podwyższenie premii termomodernizacyjnej o grant termomodernizacyjny

Grant termomodernizacyjny może zwiększyć wysokość premii termomodernizacyjnej o 10% kosztów inwestycji, przysługując w przypadku głębokiej i kompleksowej termomodernizacji budynku wielorodzinnego. Grant ten jest wyliczany od kosztów netto przedsięwzięcia i udzielany jako pomoc publiczna, pod warunkiem, że inwestor prowadzi w budynku działalność gospodarczą. Aby otrzymać grant, konieczne jest spełnienie wymagań związanych z izolacyjnością cieplną, oszczędnością energii oraz audytem energetycznym. Wnioski o przyznanie premii z grantem można składać do 30 czerwca 2026 roku w banku kredytującym, a opcję grantu należy zaznaczyć we wniosku o premię termomodernizacyjną.

Program "Stop Smog" dla gmin i ich mieszkańców

Program skierowany jest do gmin zlokalizowanych na obszarach objętych tzw. uchwałą antysmogową, o której mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o ochronie środowiska. Wsparcie obejmuje wymianę lub likwidację wysokoemisyjnych źródeł ciepła na niskoemisyjne, termomodernizację jednorodzinnych budynków mieszkalnych oraz podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej.

Program "Stop Smog" wspiera wymianę lub likwidację źródeł ciepła oraz termomodernizację budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Za realizację odpowiada gmina, ale stroną porozumienia może być także powiat, związek międzygminny lub związek metropolitalny w województwie śląskim. Głównym celem programu jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń, poprawa jakości powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków poprzez realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych na rzecz najmniej zamożnych gospodarstw domowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, w szczególności osób uprawnionych do korzystania ze świadczeń pieniężnych na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Realizacja przedsięwzięć w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych obejmuje:

• wymianę lub likwidację wysokoemisyjnych źródeł ciepła na niskoemisyjne,
• termomodernizację,
• podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej,
• zapewnienie budynkom dostępu do energii z instalacji odnawialnych źródeł energii (OZE),
• redukcję zapotrzebowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych na energię dostarczaną do ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej.

Źródła: NFOŚiGW, podatki.gov.pl, BGK.