Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) pompy ciepła, które zasilane są niskoemisyjną energią elektryczną, są kluczową technologią w globalnej transformacji w kierunku zrównoważonego ogrzewania. Już w tym momencie w Polsce powstaje pewien problem - u nas sieciowa energia elektryczna pochodzi głównie z węgla. Czy to jednak powód, aby nie rozwijać tej technologii?

Oczywiście, że nie. Współpraca pompy z fotowoltaiką już jak najbardziej spełnia założenia zrównoważonego rozwoju. Dzięki wysokim nakładom inwestycyjnym użytkownicy takiego połączenia mogą cieszyć się niezwykle tanim w eksploatacji źródłem ciepła. Na sieciową transformację energetyczną będziemy musieli jeszcze zaczekać, ale ona również kiedyś nastąpi. Trudno nie wspomnieć o tym, że dzięki popularyzacji pomp ciepła powstaje wykształcona kadra instalacyjna, która będzie przygotowana na montaż kolejnych urządzeń.

Ogrzewanie, chłodzenie i redukcja emisji

Wiele pomp ciepła może również zapewniać chłodzenie, co eliminuje potrzebę stosowania oddzielnego klimatyzatora dla 2,6 miliarda ludzi, którzy do 2050 roku będą mieszkać w regionach wymagających ogrzewania i chłodzenia. Dane, które przedstawia IEA są druzgocące - ogrzewanie budynków odpowiada za 4 gigatony (Gt) emisji CO₂ rocznie. 

Instalowanie pomp ciepła zamiast kotłów na konwencjonalny opał znacznie zmniejsza emisje gazów cieplarnianych na wszystkich głównych rynkach grzewczych. Co ciekawe, nawet przy obecnym miksie wytwarzania energii elektrycznej pompy ciepła wypadają lepiej. Zaleta ta będzie rosnąć wraz z dekarbonizacją systemów elektroenergetycznych.

• Zobacz również: Dlaczego oszczędzanie energii jest ważne? Kilka nieoczywistych sposobów na obniżenie rachunków

Jak popularne są pompy ciepła?

W 2021 roku około 10% światowego zapotrzebowania na ogrzewanie pomieszczeń zaspokoiły pompy ciepła. Rewolucja na rynku urządzeń grzewczych jednak trwa w najlepsze, a tempo instalacji dynamicznie rośnie. W niektórych krajach pompy ciepła są już najpopularniejszym źródłem ogrzewania. W Norwegii aż 60% budynków jest wyposażonych w pompy ciepła, a w Szwecji i Finlandii to ponad 40%. Podważa to argument przeciwników tego rozwiązania, że pompy ciepła nie nadają się do zimnego klimatu. 

W 2021 roku globalna sprzedaż pomp ciepła wzrosła o prawie 15%. Jest to dwukrotnie więcej niż średnia z ostatniej dekady. Wzrost w Unii Europejskiej wyniósł około 35%, a eksperci z IEA twierdzą, że dynamika ma dalej przyspieszać. Sprzedaż w I połowie bieżącego roku będzie mniej więcej dwukrotnie większa niż w tym samym okresie ubiegłego roku w Polsce, Holandii, Włoszech i Austrii. Jak w większości technologii Chiny nadal są największym rynkiem nowej sprzedaży. W tym samym czasie Ameryka Północna może się poszczycić największą liczbą domów wyposażonych w pompy ciepła. Te regiony, wraz z Japonią i Koreą, są również głównymi ośrodkami produkcyjnymi, w których działają najwięksi gracze w branży.

Pompy ciepła to bezpieczeństwo energetyczne?

Tak, ale jest kilka warunków. Po pierwsze - pełne bezpieczeństwo uzyskamy tylko wtedy, jeśli produkujemy prąd np. z mikroinstalacji fotowoltaicznej. Niemniej jednak nie możemy żyć w paranoi, w której to nasz dostęp do prądu może zostać w jednej chwili zabrany. Mówiąc o bezpieczeństwie energetycznym w kontekście pomp ciepła bardziej chodzi o to, że klienci indywidualni nie są zależni od zagranicznych dostaw opału. Wówczas jednak pojawia się problem dywersyfikacji - trudno mówić o bezpieczeństwie uzależniając swój budynek tylko i wyłącznie od energii elektrycznej. Jakie zdanie w tej kwestii ma Międzynarodowa Agencja Energetyczna?

“Rządowe obawy dotyczące bezpieczeństwa energetycznego i zobowiązania klimatyczne sprawiają, że pompy ciepła staną się podstawowym sposobem dekarbonizacji ogrzewania pomieszczeń i wody” - podaje IEA. 

Organizacja oświadcza, że pompy ciepła to sprawdzona technologia, która pomoże w dekarbonizacji ogrzewania. Słusznie - trend w elektroenergetyce jest prosty i stawiający OZE na pierwszym miejscu. Daje to warunki pod rozwój pomp ciepłą, a jednocześnie zapewnia, że ogrzewanie może stawać się coraz mniej emisyjne. 

Źródło: IEA.