Rodzaje pelletu – który jest najlepszy?

Mogłoby się wydawać, że przy wyborze pelletu wystarczy kierować się jedynie jego ceną. Jest to błędne postępowanie z uwagi na to, że pochodzenie pelletu decyduje o jego wartości energetycznej oraz jakości. Można go wytwarzać praktycznie z każdej biomasy, więc rodzajów pelletu jest bardzo dużo. Sprawdzamy najpopularniejsze z nich!

Zdjęcie autora: Michał Jakubiec

Michał Jakubiec

Redaktor TERMOMODERNIZACJA.PL

Podziel się

Na początku warto poznać cechy wspólne wszystkich rodzajów pelletu. Zwykle ma walcowaty kształt, a jego długość wynosi zazwyczaj od 5 mm do 40 mm i średnicy do maksymalnie 25 mm. Produkuje się go poprzez kruszenie biomasy i jej zagęszczenie. Aby pellet miał dobrą wydajność musi mieć odpowiednią wilgotność (do 10% całkowitej masy). Dzięki temu pozostaje mniej popiołu. Jego wartość opałowa waha się między 17-19 MJ/kg - dla porównania ekogroszek ma 24-26 MJ/kg.

Ze względu na jego pochodzenie można wyróżnić dwa główne typy pelletu drzewnego: liściasty i iglasty. Jakie są między nimi różnice?

Pellet iglasty a pellet liściasty

Można spokojnie stwierdzić, że czynnikiem definiującym charakter pelletu jest rodzaj głównego składnika. Nie inaczej jest w przypadku pelletów iglastych i liściastych. Oprócz cech energetycznych, pellet różni się także wyglądem i zapachem. Najistotniejsza z nich jest kwestia kaloryczności pelletu, która jest powiązana z gatunkiem dominującego w pellecie drzewa. Jakie są wartości opałowe najpopularniejszych drzew?

Gatunek Średnia wartość opałowa [kWh/mp]
Buk2100
Dąb2100
Brzoza1900
Sosna1700
Świerk1600
Średnie wartości opałowe wybranych drzew.

Jak widać, drzewa iglaste mają niższe wartości opałowe. Czy pellet z nich jest gorszy?

Otóż różnice w powyższej tabeli wynikają bezpośrednio z gęstości drewna. Dla przykładu, buk w stanie powietrznosuchym ma gęstość wahającą się między 710-800 kg/m3 (nie mylić z metrem przestrzennym - mp!). Sosna ma średnią gęstość w przedziale 410-500 kg/m3. Proces produkcji pelletu polega na sprasowaniu surowca - “iglasty” pellet ma nieco lepszą wydajność od liściastego. 

Jak odróżnić pellet iglasty od liściastego?

Co więcej, drzewa iglaste mają też jedną bardzo ważną przewagę nad liściastymi - mianowicie posiadają związki żywiczne. Dzięki temu pellet lepiej się rozpala i ma lepsze parametry energetyczne. Patrząc na pellet można bardzo łatwo ocenić czy mamy do czynienia z pelletem iglastym. Ma charakterystyczny zapach i jaśniejszy kolor od innych pelletów. Poniżej zamieszczone są dwa zdjęcia, które to potwierdzają.

Pellet bukowy.Źródło: OLX.
Pellet bukowy.
Źródło: OLX
Pellet sosnowy.Źródło: sprzedajemy.pl
Pellet sosnowy.
Źródło: sprzedajemy.pl

Ilość popiołu z pelletów drzewnych, które są oznaczone certyfikatami ENplus i DINplus osiąga maksymalnie 2%. W przypadku pelletów nieklasyfikowanych te wartości mogą być znacznie wyższe w zależności od jego jakości. O certyfikatach pisaliśmy w artykule Klasy pelletu – co oznaczają i jak rozpoznać fałszywy certyfikat?

Agropellet

Oprócz klasycznej wersji pelletu wyróżnia się agropellet, inaczej pellet rolniczy. Jest to rodzaj pelletu, który powstaje z odpadów z produkcji rolnej i leśnej. Najczęściej jest produkowany z ziaren zbóż, łodyg masy zielonej, siana, upraw roślin energetycznych. Każdy rodzaj biomasy nadający się do spalenia jest wykorzystywany do produkcji agropelletu. Zalicza się do niej np. wysuszone odpady pościekowe czy złomy (drzewa, które uległy złamaniu). 

Energetyczność takiego pelletu waha się między 14-18 MJ/kg, co jest uzależnione od wykorzystanego surowca. Jest to poziom nieco niższy od drzewnych odpowiedników, co jest nadrabiane ceną - agropellet zwykle jest tańszy. Ilość popiołu po spaleniu wynosi 1-4%. Kolor i zapach zależą od materiałów, z których paliwo powstało. Dla przykładu, tak wyglądają pellety z łusek słonecznika i z siana.

Pellet z łusek słonecznika.Źródło: OLX
Pellet z łusek słonecznika.
Źródło: OLX
Pellet z siana.Źródło: OLX
Pellet z siana.
Źródło: OLX

Produkcja agropelletu nie jest uzależniona od przemysłu drzewnego na danym obszarze. Dzięki temu może być on łatwiej dostępny, a wykorzystanie odpadów przyczynia się do tworzenia gospodarki terenu zamkniętego. Szybkość odnawiania biomasy i ciągłość produkcji rolniczej gwarantuje producentom stały dostęp do surowca i niskie koszty jego pozyskania. 

Zanieczyszczony pellet i dlaczego nie powinno się nim palić?

Zdarza się, że pellet produkowany jest z zanieczyszczonych chemicznie odpadów, a można zaliczyć do nich stare drewniane meble, drzwi, okna itp. Często do ich produkcji używa się lakierów, klejów, farb i innych chemicznych substancji, których celem jest ochrona przed zniszczeniami i zapewnienie estetycznego wyglądu. Producenci pelletu, chcąc zaoszczędzić mogą używać na przykład fragmentów płyt HDF, MDF, sklejki czy klejonki. 

Trzeba pamiętać, że kotły na pellet są produkowane z myślą o spalaniu w nich pelletu! Z tej racji zawartość chemicznych w nim składników powoduje szybszą korozję elementów kotłów i kominków. Dużo łatwiej powstają ubytki, dziury i odkształcenia, co skutkuje koniecznością wymiany kotłów w krótkim czasie. Ponadto emitowane są zanieczyszczenia do atmosfery, co na dłuższą metę wpływa degradująco na środowisko. 

Źródła: producenci i dystrybutorzy pelletu, Polska Rada Pelletu.

Zdjęcie autora: Michał Jakubiec

Michał Jakubiec

Redaktor TERMOMODERNIZACJA.PL