Sektor ciepła – jak go uratować?
Co zrobić, aby ustabilizować sektor ciepła w Polsce? W swoim ostatnim raporcie na to pytanie próbował odpowiedzieć think tank Forum Energii. W tym artykule przedstawimy więc najważniejsze propozycje zmian i szukamy głównych winowajców słabości tego sektora. Czy miks energetyczny generacji ciepła prędko się zmieni?
Podziel się
Co sezon wytwórcy ciepła mają problem z zaspokojeniem potrzeb wszystkich odbiorców. Zazwyczaj największym sprzymierzeńcem stabilności ciepłownictwa jest słaba zima. Tym samym polski sektor tkwi w piekielnym kręgu. Opieranie miksu energetycznego na paliwach kopalnych przyczynia się do ocieplenia klimatu, to z kolei zapewnia wysokie temperatury zimą i gwarantuje przetrwanie sektora. Czas to zmienić. Ciepłownictwo czeka na swoją transformację. Na odwlekaniu jej w czasie najwięcej tracą zwykli ludzie, płacąc wysokie rachunki i dusząc się smogiem.
Sektor ciepła pełen błędów
Polski sektor wytwarzania ciepła opiera się na dwóch surowcach; węglu kamiennym i gazie. Są to surowce, które najpierw należy sprowadzić z zagranicy, potem spalić i zapłacić za to karę. Za import oraz koszty emisji polscy podatnicy płacą 40 mld zł rocznie. Dlatego tak ważne jest zrównoważenie miksu energetycznego i ciepłowniczego pod kątem ekologicznym, jak i dostępnych lokalnie zasobów. Forum Energii dostrzega możliwości sektora ciepła w Polsce. Może on się stać naturalnym liderem transformacji energetycznej w Polsce, wolnym od importowanych surowców. Tylko jak to osiągnąć?
Najłatwiej będzie zacząć od ograniczenia zapotrzebowania na ciepło. To najlepsze lekarstwo dla rozpadającego się sektora. Czas na termomodernizację! Poprawa efektywności energetycznej budynków to krok pierwszy na liście zmian. Dzięki takiemu podejściu w pierwszej kolejności ograniczone zostanie zapotrzebowanie na węgiel. A to właśnie ten surowiec stoi za generacją 40% ciepła w Polsce. Dokładną strukturę miksu ciepłowniczego przybliżamy poniżej.
Termomodernizacja pozwoli zminimalizować udział węgla w miksie. Nacisk należy położyć na wymianę źródeł ciepła w gospodarstwach domowych, elektryfikację ogrzewnictwa indywidualnego i inwestycje w nowoczesne technologie. Wiele osób może to oburzyć, ale kotły węglowe i gazowe powinny zostać zastąpione przez pompy ciepła i kolektory słoneczne.
- Zobacz również: Wodór ogrzeje osiedle w Śremie? Podpisano już umowę!
Rozwój OZE i technologii do odzysku ciepła
Co więcej, zaraz po poprawie efektywności energetycznej budynków należy zadbać o rozwój wielkoskalowych OZE i odzysku ciepła odpadowego. Decentralizacja systemów energetycznych to główny element transformacji energetycznej. Miks energetyczny zyska więc czyste źródła, tanie w eksploatacji i zeroemisyjne.
Jako kolejny krok w zmianach oblicza sektora ciepła, Forum Energii wymienia zwiększenie udziału biometanu w ciepłownictwie. Niestety większość ciepła systemowego to też węgiel. Drugie miejsce przypadło gazowi. To znowu te dwa problematyczne surowce; podstawy generacji ciepła i problemów.
Kolejny krok zrównoważonej transformacji to rozwój niskotemperaturowych systemów ciepłowniczych. Można to osiągnąć poprzez wsparcie polskiego rynku pomp ciepła, jak i również promowanie oszczędności energii cieplnej.
Czas na ostatni punkt - wzmocnienie kadr. Bez silnego zaplecza technicznego żadne zmiany nie zajdą. Co więcej, potrzebne są zasoby ludzkie zdolne do implementacji tej transformacji. Od projektantów, inżynierów i wizjonerów po wykonawców, monterów.
Implementacja tych zmian pozwoli na:
- spadek zużycia węgla na potrzeby ciepłownictwa o 71% i gazu o 21%,
- obniżenie emisji CO2 o 58%,
- przekroczenie przez OZE w generacji ciepła progu 50%,
- redukcję zapotrzebowania na ciepło o 20%.
Na cele ciepłownictwa zużywanych jest najwięcej paliw konwencjonalnych. Jest to ponad 23 mln ton węgla kamiennego i 6 mld m3 gazu. Dywersyfikacja źródeł i odejście od węgla zwiększy niezależność energetyczną i oczyści miks energetyczny.
Źródło: Forum Energii