Dla portalu EURACTIV odnośnie dyrektywy EPBD wypowiedział się Ciarán Cuffe. Irlandczyk jest  członkiem Parlamentu Europejskiego z Partii Zielonych i pełni funkcję głównego negocjatora Parlamentu w sprawie dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków.

Jak podaje Cuffe, w roku 2022 Unia Europejska przeznaczyła dodatkowe 330 miliardów euro na subsydia mające na celu obniżenie kosztów energii dla gospodarstw domowych. Stanowiło to niezbędną krótkoterminową pomoc w obliczu kryzysu energetycznego, który dotknął Europę z powodu rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Jednakże ten kryzys ujawnił istotną słabość Europy, a mianowicie nieefektywność energetyczną budynków. Ponad 70% budynków w Europie jest nieefektywnych energetycznie, co razem stanowi aż 40% naszego zużycia energii. W efekcie, w minionym roku wydano miliony euro na straty energii.

Według eurodeputowanego z Irlandii, aby uniknąć powtórzenia tego kryzysu i zagwarantować długoterminową ochronę europejskich gospodarstw domowych i firm przed wpływem zmienności cen energii, trzeba przeprowadzić istotne reformy, które zmniejszą nasze zużycie energii. To oznacza, że konieczne jest przyspieszenie procesu renowacji w całej Europie.

Renowacje te są kluczowe dla zabezpieczenia naszych obywateli, jednak nie są tanie ani proste. Dlatego Unia Europejska powinna podchodzić do tego zadania z taką samą hojnością i zrozumieniem, jak w przypadku reakcji na kryzys energetyczny.

Dyrektywa EPBD i MEPS

Plan przyspieszenia tempa renowacji w Europie jest zawarty w projekcie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Negocjacje między instytucjami UE w sprawie tego projektu rozpoczęły się w czerwcu ubiegłego roku. Według europosła negocjacje postępują szybko i z uwzględnieniem aktualnej sytuacji.

“Parlament Europejski wykazał się w tych rozmowach elastycznością i chęcią znalezienia rozwiązań i jestem przekonany, że osiągniemy porozumienie przed końcem 2023 r. Kolejne rozmowy trójstronne, które odbędą się 12 października, będą znaczącym kamieniem milowym na tej drodze” - twierdzi Cuffe.

Niemniej jednak Parlament będzie nadal naciskać, aby dyrektywa EPBD uwzględniała minimalne normy charakterystyki energetycznej (MEPS) szczególnie dla najmniej efektywnych energetycznie budynków w Europie, aby zapewnić rządom państw członkowskich Unii Europejskiej maksymalną opłacalność i największe oszczędności energetyczne dla gospodarstw domowych.

Skupienie się na MEPS w przypadku budynków o najniższej efektywności energetycznej w Europie stanowi najbardziej ekonomiczne podejście, które przynosi największe korzyści pod względem oszczędności energii, ponieważ te budynki są głównymi marnotrawcami energii, co przekłada się na wydatki mieszkańców na rachunki. W takich budynkach często mieszkają także osoby dotknięte ubóstwem energetycznym.

MEPS odgrywają ważną rolę w aspekcie społecznym poprzez zabezpieczanie grup o niższych dochodach, gospodarstw domowych w trudnej sytuacji, najemców oraz prywatnych właścicieli budynków.

Cuffe podkreśla, że MEPS są w rzeczywistości środkami zabezpieczenia społecznego. Przed ich wprowadzeniem istotne jest stworzenie odpowiednich zabezpieczeń społecznych i finansowych, które wspierają podniesienie standardów. Prowadzi to do wzmocnienia ochrony, która została określona w stanowisku Parlamentu w trakcie ostatnich negocjacji.

MEPS stanowią również formę zabezpieczenia socjalnego dla najemców, ponieważ narzucają właścicielom obowiązek dostarczania mieszkań o wysokiej jakości, co przekłada się na niższe rachunki za energię i obniżone opłaty za paliwo grzewcze ponoszone przez lokatorów. Wprowadzenie zasady neutralności kosztów mieszkaniowych po modernizacji cieszy się poparciem Międzynarodowej Unii Lokatorów.

Budynki prywatne a MEPS

W przypadku budynków prywatnych, konieczne jest wdrożenie MEPS wraz z odpowiednimi zabezpieczeniami socjalnymi, zwłaszcza dla gospodarstw domowych o największych potrzebach. Obejmuje to ustalenie górnych limitów czynszów, zapewnienie wsparcia technicznego, takiego jak bezpłatne porady i programy finansowe, w tym dotacje.

Przyjęcie MEPS i skupienie się na budynkach o najniższej efektywności energetycznej zapewnia efektywność kosztową, znaczne oszczędności energetyczne, redukcje emisji na najwyższym poziomie oraz podniesienie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym.

Każde państwo członkowskie ma unikalne zasoby budowlane i musi stawić czoła różnym wyzwaniom. Na przykład, w Niemczech często wspomina się o wiejskich domach jednorodzinnych, które ekonomicznie nie nadają się do renowacji. W Hiszpanii natomiast istnieją budynki wielorodzinne, gdzie właściciele mieszkań muszą podjąć decyzję o modernizacji wspólnie.

Aby rozwiązać te i inne kwestie, Unia bada możliwości zapewnienia państwom członkowskim większej elastyczności w wyborze niewydolnych budynków, które wymagają interwencji. Cuffe zaznacza, że państwa członkowskie muszą mieć jednak jasną wizję, ile budynków wymaga ulepszeń i gdzie konieczne jest skoncentrowanie wsparcia. Dlatego potrzeba rzetelnych danych, aby określić konkretne cele i zapewnić skuteczne wsparcie oraz środki zabezpieczenia umożliwiające ich osiągnięcie. Wprowadzenie MEPS pozwoli na to.

“Zdaję sobie sprawę, że w całej Europie istnieją obawy dotyczące kosztów remontów i obawiają się, że mogą prowadzić do podwyżek czynszów. Jednak te obawy podkreślają znaczenie wprowadzenia lepszych, a nie gorszych zabezpieczeń socjalnych i finansowych, które zostaną uwzględnione w ostatecznej ustawie. To jest priorytetem Parlamentu Europejskiego” - komentuje Cuffe.

Troska o Europejczyków

Według europosła nie można ryzykować pozostawienia ludzi w wilgotnych i źle ocieplonych domach, narażonych na wysokie rachunki za energię przez kolejne dziesięciolecia. Jakikolwiek kompromis, który nie zmienia obecnej sytuacji lub daje niejasne obietnice, że niezbędne prace modernizacyjne zostaną przeprowadzone bez spójnych ram, jest po prostu niewystarczający.

“Musimy wykorzystać ogromny potencjał tej ustawy, aby zapewnić opłacalne modernizacje, znaczne oszczędności energii dla gospodarstw domowych i znaczącą redukcję emisji” - podsumowuje Cuffe.

Parlament Europejski wykazuje elastyczność i jest gotów do rozważenia różnych rozwiązań, ale jego priorytetem pozostaje skupienie się na najmniej efektywnych energetycznie budynkach i ochrona najbardziej potrzebujących gospodarstw domowych. W ocenie eurodeputowanego Cuffe jest to reakcja, jakiej potrzebuje Europa i wszyscy jej mieszkańcy.

Źródło: EURACTIV.