Wymiana ogrzewania może wydawać się kosztowna, chociaż wcale nie musi taka być. Inwestycja jednak pozwala nie tylko zaoszczędzić pieniądze, ale również zadbać o środowisko. Co więcej, coraz większą rolę zaczynają odgrywać regulacje prawne, które niejako wymuszają podjęcie decyzji o likwidacji starego kotła. 

Jeśli planujesz wymianę źródła, a nie masz na to wystarczających środków, to programy dotacyjne powinny Cię zainteresować. 

Program Czyste Powietrze i wymiana ogrzewania

Nie sposób zacząć od innego programu niż Czyste Powietrze. Od 2023 roku obowiązuje nowa odsłona programu, w której to na urządzenia grzewcze przewidziane są wyższe dofinansowania. Z najważniejszych kwestii: wzrosły kwoty maksymalne, o które można się ubiegać, a także rozszerzono progi dochodowe.

Program Czyste Powietrze jest podzielony na trzy poziomy:

Podstawowy poziom dofinansowania:

• próg dochodowy - roczny przychód wnioskodawcy do 135 tys. zł,

Maksymalne kwoty dotacji na termomodernizację: 

• do 41 tys. zł - bez kompleksowej termomodernizacji z instalacją fotowoltaiczną,
• do 66 tys. zł - z kompleksową termomodernizacją z instalacją fotowoltaiczną.

Podwyższony poziom dofinansowania

• próg dochodowy - miesięczny dochód na osobę do 1 894 zł w gospodarstwie wieloosobowym, do 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

Maksymalne kwoty dotacji na termomodernizację:

• do 59 tys. zł - bez kompleksowej termomodernizacji z instalacją fotowoltaiczną,
• do 99 tys. zł - z kompleksową termomodernizacją z instalacją fotowoltaiczną.

Najwyższy poziom dofinansowania

• próg dochodowy - miesięczny dochód na osobę do 1 090 zł w gospodarstwie wieloosobowym, do 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

Maksymalne kwoty dotacji na termomodernizację:

• do 79 tys. zł - bez kompleksowej termomodernizacji z instalacją fotowoltaiczną,
• do 135 tys. zł - z kompleksową termomodernizacją z instalacją fotowoltaiczną.

Czyste Powietrze - jakie urządzenie mogę kupić?

Trzeba jednak zaznaczyć, że są to górne granice środków, które możemy otrzymać na pełną termomodernizację. Pieniądze, które możemy otrzymać na wymianę ogrzewania różnią się w zależności od rodzaju urządzenia. Premiowane są rozwiązanie o podwyższonej efektywności energetycznej oraz źródła oparte o wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. 

Głównie chodzi o pompy ciepła w integracji z fotowoltaiką. Dofinansowanie wówczas może stanowić nawet 100% kosztów netto urządzenia w przypadku najwyższego poziomu dofinansowania. Źródła ciepła kwalifikujące się do uzyskania dotacji można znaleźć na tzw. liście ZUM. 

Wszystkich jednak najbardziej interesują kwoty dofinansowania i słusznie. To dzięki nim jesteśmy w stanie zaplanować wymianę źródła ciepła. Ułatwiają to także progi intensywności dotacji. Dla przykładu, jeżeli jest ona równa 40%, oznacza to dla nas konieczność poniesienia pozostałych 60% kosztów. Co do zasady - im efektywniejsze źródło, tym większe pieniądze i intensywność. Wyjątkiem jest najwyższy poziom dofinansowania, w którym może przysługiwać nawet 100% dofinansowania. 

Wymiana ogrzewania w Czystym Powietrze - kwoty

Podstawowy poziom dofinansowania - intensywność podano nad urządzeniami grzewczymi, maksymalną wysokość dotacji w nawiasie. UWAGA! Podane kwoty są kwotami netto.

55% 

• podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem (maks. 12 200 zł)
• pompa ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (maks. 19 400 zł)
• gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (maks. 28 000 zł)

45%

• kotłownia gazowa (maks. 8 300 zł)
• kocioł zgazowujący drewno o podwyższonym standardzie (maks. 9 000 zł)
• kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie (maks. 9 100 zł)

40%

• pompa ciepła powietrze/woda (maks. 12 600 zł)
• pompa ciepła powietrze/powietrze (maks. 4 400 zł)
• kocioł gazowy kondensacyjny (maks. 6 100 zł)
• kocioł olejowy kondensacyjny (maks. 7 400 zł)
• ogrzewanie elektryczne (maks. 5 600 zł)
• kocioł zgazowujący drewno (maks. 6 600 zł)
• kocioł na pellet drzewny (maks. 5 600 zł)

Podwyższony poziom dotacji:

80% 

• podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem (maks. 17 800 zł)
• pompa ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (maks. 28 100 zł)
• gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (maks. 40 700 zł)

70%

• kotłownia gazowa (maks. 13 900 zł)
• kocioł zgazowujący drewno o podwyższonym standardzie (maks. 14 700 zł)
• kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie (maks. 14 300 zł)
• pompa ciepła powietrze/woda (maks. 22 000 zł)
• pompa ciepła powietrze/powietrze (maks. 7 800 zł)
• kocioł gazowy kondensacyjny (maks. 10 700 zł)
• kocioł olejowy kondensacyjny (maks. 13 000 zł)
• ogrzewanie elektryczne (maks. 9 700 zł)
• kocioł zgazowujący drewno (maks. 11 700 zł)
• kocioł na pellet drzewny (maks. 9 700 zł)

100% dotacji na wszystko - najwyższy poziom dofinansowania

100% 

• podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem (maks. 22 200 zł)
• pompa ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (maks. 35 200 zł)
• gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (maks. 50 900 zł)
• pompa ciepła powietrze/woda (maks. 31 500 zł)
• pompa ciepła powietrze/powietrze (maks. 11 100 zł)
• kocioł gazowy kondensacyjny (maks. 15 300 zł)
• kocioł olejowy kondensacyjny (maks. 18 500 zł)
• kotłownia gazowa (maks. 18 500 zł)
• kocioł zgazowujący drewno o podwyższonym standardzie (maks. 20 400 zł)
• kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie (maks. 20 400 zł)
• ogrzewanie elektryczne (maks. 13 900 zł)
• kocioł zgazowujący drewno (maks. 16 700 zł)
• kocioł na pellet drzewny (maks. 13 900 zł)

Prefinansowanie w Czystym Powietrzu

Na portalu Termomodernizacja.pl często piszemy o tym programie, a więcej szczegółowych informacji nt. wymiany źródła ciepła można znaleźć w artykule Wymiana ogrzewania w programie Czyste Powietrze w 2023. Możliwe nawet 100% dopłaty!

Warto dodać, że w przypadku podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania można skorzystać z możliwości prefinansowania. Po podpisaniu odpowiedniej umowy z firmą wykonawczą,właściciel domu, starając się o dopłatę do wymiany starego pieca lub kotła oraz docieplenia domu może skorzystać z dofinansowania zanim rozpocznie proces wymiany dotychczasowego źródła. W takim wypadku pieniądze trafiają na konto firmy wykonawczej i nie przechodzą przez konto wnioskodawcy. 

• Zobacz również: Czyste Powietrze 3.0 – PORADNIK 2023

Ulga termomodernizacyjna

Ulga termomodernizacyjna działa od 2019 roku i pozwala na odliczenie od dochodów lub przychodów wydatków związanych z realizacją termomodernizacji. Wymiana ogrzewania również wchodzi w grę. Jest zgoła inny rodzaj wsparcia od typowych programów dotacyjnych. Szczegóły? Ulga termomodernizacyjna przysługuje:

• podatnikom, których dochody są opodatkowane zgodnie ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej lub według podatku liniowego, 
• opłacającym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. 

Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w budynkach będących własnością wnioskodawcy. Małżonkowie w ramach preferencji mogą odliczyć nawet 106 tys. zł. Wydatki poniesione na tego rodzaju przedsięwzięcia należy uwzględnić w rocznym rozliczeniu podatku PIT. Czas realizacji prac termomodernizacyjnych wspartych ulgą nie może przekraczać 3 lat. 

Ulga + dotacja?

W ramach ulgi termomodernizacyjnej nie można odliczyć wydatków sfinansowanych ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Co to oznacza? Weźmy jako przykład połączenie ulgi z programem Czyste Powietrze.

Korzystając z tych programów musimy liczyć się ze specjalnymi warunkami. Najważniejszą kwestią jest, że odliczeniu w ramach ulgi nie podlegają wydatki sfinansowane lub dofinansowane ze środków publicznych Oznacza to, że odliczeniu podlega tylko ta część poniesionych kosztów, która nie została dofinansowana.

Warto wiedzieć, że odliczeniu podlegają nie tylko same urządzenia i materiały, ale też usługi termomodernizacyjne. W ramach wymiany urządzenia grzewczego można odliczyć koszty poniesione z tytułu wynajęcia firmy instalatorskiej, która została wynajęta do montażu nowego ogrzewania.

• Zobacz również: Ulga termomodernizacyjna i dotacja z programu Czyste Powietrze w 2023 roku – czy można je łączyć?

Wymiana ogrzewanie w programie Ciepłe Mieszkanie

Głównym rodzajem przedsięwzięcia dla beneficjentów programu Ciepłe Mieszkanie jest demontaż nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe służących do ogrzewania lokalu mieszkalnego oraz zakup i montaż źródła ciepła do celów ogrzewania lub podgrzewania wody. 

Dystrybutorem środków w programie są poszczególne gminy. Samorządy będą mogły aplikować o dofinansowanie w ramach programu do wfośigw w trybie ciągłym w podziale na dwa nabory. Pierwszy nabór obowiązywał do końca 2022 roku. Natomiast drugi nabór zostanie przeprowadzony do 31 grudnia 2023, w zależności od dostępności środków. 

Po uzyskaniu środków gmina przeprowadza nabór wniosków dla beneficjentów końcowych. Warunkiem otrzymania wsparcia jest zobowiązanie się beneficjenta, że po zakończeniu realizacji inwestycji w mieszkaniu nie będą zainstalowane żadne źródła ciepła o klasie niższej niż 5. 

Jednak nas interesuje to, ile można otrzymać będąc beneficjentem końcowym. Ile to może być i kto może ubiegać się o dofinansowanie w ramach programu Ciepłe Mieszkanie?

Wysokość dopłaty w programie Ciepłe Mieszkanie

Podobnie jak w przypadku Czystego Powietrze, tak tutaj również program podzielony jest na trzy części. Jeśli osoba biorąca udział w programie mieszka na terenie gminy, która znajduje się na liście gmin z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem, to może składać wniosek o wyższe dofinansowanie. Ile więc może wynieść dofinansowanie?

Poziom podstawowy - poniżej podano progi dochodowe i maksymalne kwoty dotacji:

• próg dochodowy - dochód osoby fizycznej do 120 tys. zł.
• 30% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 15 tys. zł na jeden lokal mieszkalny,
• 35% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 17,5 tys. zł na jeden lokal mieszkalny, dla budynków w miejscowości ujętej na liście najbardziej zanieczyszczonych gmin.

Poziom podwyższony

• próg dochodowy - miesięczny dochód na osobę do 1 673 zł w gospodarstwie wieloosobowym, do 2 342 zł w jednoosobowym.
• 60% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 25 tys. zł na jeden lokal mieszkalny,
• 65% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 26,9 tys. zł na jeden lokal mieszkalny, dla budynków w miejscowości ujętej na liście najbardziej zanieczyszczonych gmin.

Poziom najwyższy

• próg dochodowy - miesięczny dochód na osobę do 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym, do 1 260 zł w jednoosobowym.
• 90% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 37,5 tys. zł na jeden lokal mieszkalny,
• 95% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 39,9 tys. zł na jeden lokal mieszkalny, dla budynków w miejscowości ujętej na liście najbardziej zanieczyszczonych gmin.

Wymiana ogrzewania w ramach “Stop Smog”

Program “Stop Smog” to kolejny program wspierający wymianę bądź likwidację źródeł ciepła i termomodernizację w budynkach jednorodzinnych. Realizują go gminy, ale stroną porozumienia w imieniu gmin może być także m.in. powiat. Program jest skierowany właśnie do samorządów, na których obszarze obowiązują tzw. uchwały antysmogowe.

Warunki uzyskania dopłaty do wymiany starego źródła i jego wysokość ustalają samorządy terytorialne. Najczęściej jednak dopłata nie przekracza 70% kosztów kwalifikowanych. Kwoty wynoszą: 

• dla gmin do 100 tys. mieszkańców do 70% współfinansowania,
• dla gmin powyżej 100 tys. mieszkańców poniżej 70% współfinansowania,
• średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 tys. zł.

Wymiana ogrzewania w ramach premii termomodernizacyjnej

O premię termomodernizacyjną mogą ubiegać się właściciele i zarządcy budynków, spółdzielnie mieszkaniowe i spółki prawa handlowego, gminy i osoby fizyczne, w tym właściciele domów jednorodzinnych oraz wspólnoty mieszkaniowe. Premię przyznaje Bank Gospodarstwa Krajowego, dlatego też wniosek o premię termomodernizacyjną można złożyć tylko w bankach, które współpracują z BGK. 

Warunek otrzymania premii termomodernizacyjnej

Podstawowym warunkiem uzyskania premii jest przedstawienie audytu energetycznego. Audyt powinien być dołączony do wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej. 

Z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przysługuje premia na spłatę części kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Przy wymianie tylko źródła ciepła warunkiem jest, aby w budynkach, w których modernizuje się wyłącznie system grzewczy zmniejszyć roczne zapotrzebowanie na ciepło o co najmniej 10%. W pozostałych przypadkach, czyli w przypadkach, gdy równocześnie np. ocieplamy, jest to 25%. Dotowane są oczywiście rozwiązania niskoemisyjne jak pompy ciepła.

Premia termomodernizacyjna przysługuje, jeżeli kwota kredytu stanowi co najmniej 50% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i wynosi nie mniej niż wysokość tej premii

Wymiana ogrzewania i premia termomodernizacyjna - kwoty

Środki na programy termomodernizacyjne organizowane przez BGK pochodzą z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Wysokość premii termomodernizacyjnej wynosi:

• 26% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Premia termomodernizacyjna nie może być przeznaczona na realizację prac, na które uzyskano inne wsparcie ze środków publicznych

Co więcej, w ramach nowelizacji ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) wprowadzono grant termomodernizacyjny. Dotacja obejmie 10% kosztów inwestycji i będzie udzielana dodatkowo, obok premii termomodernizacyjnej. 

Inne programy finansujące wymianę ogrzewania

W Polsce mamy naprawdę sporo mechanizmów, które pomagają w wymianie źródła ciepła. Dzięki temu mamy szansę na szybszą i mniej kosztowną inwestycję. Jeśli szukasz informacji o lokalnych mechanizmach wsparcia termomodernizacji, to najlepiej skierować się do urzędu swojej gminy lub miasta, urzędu marszałkowskiego, do banków itp.

Warto pamiętać, że rzetelnym źródłem informacji są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw) oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Są to instytucje, w których otrzymamy wyczerpującą odpowiedź na nurtujące nas pytania związane z wymianą ciepła i szeroko rozumianym zwiększaniem efektywności energetycznej.

Źródło: czyste.powietrze.gov.pl, podatki.gov.pl, mojecieplo.gov.pl, BGK.