Zaliczka w Czystym Powietrzu a operatorzy – znamy szczegóły

• Nowy system operatorów w programie Czyste Powietrze ma zwiększyć kontrolę nad inwestycjami i ograniczyć nadużycia przy wypłacie zaliczek dla firm wykonawczych. Operatorzy będą dbać o poprawność dokumentacji i realizacji przedsięwzięć.
• Przed wypłatą zaliczki operator sprawdzi kluczowe kwestie, takie jak terminowość wykonania zadania (do 120 dni), zgodność faktury z umową oraz świadomość beneficjenta co do sposobu wydatkowania środków. Beneficjent musi podpisać dyspozycję w obecności operatora.
• Zmiana wykonawcy będzie podlegać nowym wymogom – firma musi działać na rynku od co najmniej roku lub mieć doświadczenie w minimum 15 inwestycjach w ramach Czystego Powietrza, a nowa umowa musi być dołączona do wniosku o dofinansowanie.

Czyste Powietrze – już wkrótce ogólnopolski system operatorów

Nabór na operatorów w programie Czyste Powietrze ruszył 7 marca. Na razie do tej funkcji mogą zgłaszać się jedynie gminy, jednak w przyszłości ma zostać również otwarty nabór dla innych podmiotów, takich jak organizacje pozarządowe. Zgodnie z zapowiedziami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, operator ma pełnić funkcję “anioła stróża” beneficjenta, który przeprowadzi go przez cały proces udziału w programie, dopilnuje poprawnego wypełnienia dokumentów, a także uczciwości wykonawców.

Wczoraj (17 marca) na stronie NFOŚiGW opublikowane zostały protokoły, według których operatorzy Czystego Powietrza mają sprawdzać zarówno poprawność wykonanych inwestycji jak i kwestie związane z firmą wykonawczą i beneficjentem w przypadku wypłaty zaliczki w ramach prefinansowania. Ten ostatni mechanizm ma zapobiegać sytuacjom, w których nieuczciwi wykonawcy mogliby po otrzymaniu w formie zaliczki części środków po prostu nie wykonać swojej pracy. Dokumenty dostarczają jeszcze innych informacji na temat tego, co dokładnie będzie sprawdzane przez operatorów Czystego Powietrza.

Co sprawdzi operator w przypadku wypłaty zaliczki?

Warto zacząć od kwestii prefinansowania. Zaliczki, wypłacane firmom wykonawczym jeszcze przed wykonaniem pracy, były nierzadko punktem nadużyć od nieuczciwych przedsiębiorstw. Oprócz opisanego powyżej procederu zabierania zaliczki i “znikania z radaru” bez wykonania pracy, beneficjentom były podsuwane do podpisania pełnomocnictwa, zgodnie z którymi to właśnie firmy wykonawcze, a nie beneficjenci, miały otrzymywać bezpośrednio dotacje. Osoby korzystające z dopłat wypełniali te dokumenty, często nie będąc świadomymi, co podpisują.

Teraz nad całym procesem będzie czuwał operator, który przed wypłatą zaliczki będzie zobowiązany do sprawdzenia kilku istotnych rzeczy. Przede wszystkim beneficjent musi zostać poinformowany przez operatora, jakie czynności są konieczne do realizacji w zakresie wypłaty zaliczki. Osoba korzystająca z dotacji musi być świadoma, że prefinansowanie trafi na rachunek wykonawcy, z którym podpisana została umowa, oraz że zaliczka jest częścią dofinansowania należnego beneficjentowi. Ponadto to właśnie beneficjent jest odpowiedzialny za prawidłowe wydatkowanie środków dotacji.

Operator przed wypłatą zaliczki jest zobowiązany potwierdzić, że z informacji przekazanych przez beneficjenta wynika możliwość wykonania zadania przez wykonawcę w terminie umożliwiającym rozliczenie zaliczki, a więc w ciągu 120 dni. Operator sprawdza też, czy zakres przedstawionej faktury jest zgodny z zakresem umowy z wykonawcą, oraz czy do dyspozycji wypłaty dołączono niezbędne załączniki. Ponadto beneficjent musi podpisać dyspozycję wypłaty zaliczki w obecności operatora.

Co przy zmianie wykonawcy? Nowe wymogi dla firm monterskich w programie Czyste Powietrze

Powyższe wynikające z protokołu obowiązki to jednak nie wszystko. Udostępnione przez NFOŚiGw dokumenty zdradzają również, co operator powinien zrobić, jeśli na etapie składania dyspozycji wypłaty zaliczki dojdzie do zmian wykonawcy. W takiej sytuacji operator musi upewnić się, że nowy wykonawca spełnia jeden z dwóch wymogów:

• działa na rynku usług budowlanych, remontowych lub montażowych co najmniej 1 rok

LUB

• posiada doświadczenie w realizacji co najmniej piętnastu inwestycji dla beneficjentów w programie priorytetowym Czyste Powietrze.

Ponadto umowa zawarta pomiędzy beneficjentem a nowym wykonawcą nie może być zakończona na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie, a powinno się dołączyć ja do dyspozycji wypłaty zaliczki.

W najbliższych dniach na naszym portalu opublikujemy również tekst z informacjami o tym, co operator w Czystym Powietrzu powinien sprawdzić przy odbiorze całej inwestycji. A więcej informacji na temat nowej odsłony największego programu ekologicznych dotacji w Polsce ma się pojawić jeszcze w tym tygodniu.

Źródło: NFOŚiGW