Podziel się
1. Należy dbać o odpowiednią jakość wody w układzie centralnego ogrzewania.
Właściwości wody, na które powinniśmy zwrócić uwagę to jej twardość, zawartość w niej gazów, odczyn pH oraz stopień mineralizacji.
Jeśli w rurach C.O. płynie twarda woda, prowadzi to do odkładania się osadów węglanu wapnia na ich wewnętrznych ściankach, co z każdym kolejnym milimetrem osadu powoduje kilkuprocentowy spadek efektywności systemu grzewczego. Jak temu zaradzić? Woda przeznaczona do obiegu C.O powinna zostać zmiękczona.
Woda w układzie C.O. powinna zawierać też jak najmniej pęcherzyków powietrza – zawartość rozpuszczonych gazów w wodzie w instalacji jest zjawiskiem niepożądanym. Może to powodować nierównomierne rozłożenie się ciepła w grzejnikach, a w konsekwencji niedogrzanie części grzejnika, co obniży efektywność systemu. Aby w instalacji znalazło się jak najmniej powietrza, musimy napełniać ją bardzo powoli. Nie możemy zapomnieć o odpowietrzeniu grzejników, rozdzielaczy, a także najwyższych punktów instalacji.
Odczyn pH wody, jaka popłynie w układzie C.O., powinien być nam wcześniej znany. Możemy sprawdzić go za pomocą papierka lakmusowego, który wskaże nam kwasowy lub zasadowy charakter wody. W największym stopniu niekorzystny jest odczyn kwasowy wody, ponieważ są to warunki najbardziej sprzyjające korozji metalowych elementów instalacji. Silnie zasadowy odczyn również nie jest zjawiskiem pożądanym dla niektórych rodzajów instalacji (jak np. aluminiowej), gdyż może doprowadzić do utraty powłoki ochronnej i w konsekwencji również korozji.
Zalecane wartości pH są różne, jednak warto pamiętać o utrzymaniu odczynu słabo zasadowego. Generalnie odczyn pH powinien być większy niż 7. Dla stali i miedzi wartości mogą dochodzić do 9,5 zaś dla instalacji wykonanej z aluminium powinny być one mniejsze – do około 8. Właściwości korozyjne wody możemy spowolnić stosując tzw. inhibitory korozji – są to środki chemiczne, które tworzą specjalną powłokę na wewnętrznej powierzchni rur, w ten sposób chroniąc je nie tylko przed korozją, ale też osadzaniem się kamienia kotłowego, tlenków metali i innych zawiesin.
Mineralizacja wody powinna być możliwie jak najniższa – jeśli woda zawiera substancje mineralne, może powodować powstawanie kamienia kotłowego. Jest to szczególnie ważna cecha w kontekście ogrzewania wysokotemperaturowego. Ponadto, jeśli woda, którą wykorzystujemy pochodzi z ujęcia własnego, trzeba wziąć pod uwagę możliwość występowania w niej związków żelaza i manganu. Ich osadzanie może wpłynąć na zmniejszenie przekroju czynnego rury. Jeśli występują one w dużej ilości, rozwiązaniem jest uzdatnianie wody.
2. Nie zaleca się łączenia w jednej instalacji grzejników wykonanych z różnych materiałów
W przypadku instalacji składającej się w większości z grzejników aluminiowych dopuszczalne jest zastosowanie wraz z nimi tylko grzejników stalowych (do 15% całkowitej powierzchni zainstalowanych grzejników). Generalnie powinno się unikać bezpośredniego kontaktu metali, które znacząco różnią się potencjałem elektrochemicznym. Różnica potencjałów tworzy ogniwo, a im większa różnica potencjałów, tym większe szkody w postaci korozji elektrochemicznej w instalacji. Co ważne, grzejniki aluminiowe nie powinny być łączone z rurami lub innymi elementami wykonanymi z miedzi. Powoduje to wspomnianą już korozję, spowodowaną znaczną różnicą potencjałów między tymi materiałami.
Natomiast grzejniki stalowe, żeliwne i miedziane mogą pracować w każdej instalacji, zarówno z tworzyw sztucznych, miedzi czy stali. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że w miejscach łączenia miedzi z innymi materiałami powinno się stosować przekładki dielektryczne, np. teflonowe.
3. Woda z instalacji C.O. nie powinna być często spuszczana
Podczas sezonu grzewczego, woda powinna być usuwana z instalacji tylko w przypadku sytuacji kryzysowej, takiej jak awaria. Nawet w tym wypadku powinniśmy mieć możliwość usunięcia wody tylko z części, która uległa usterce, nie zaś z całej instalacji – to niestety możemy zaplanować tylko na etapie projektowym.
Dlaczego woda nie powinna być często usuwana? Przede wszystkim dlatego, że każde upuszczenie wody może powodować zwiększenie ilości powietrza w grzejnikach i zapowietrzenie układu. Ponadto, ubytek wody przyspiesza korozję samej instalacji C.O., a także kotłów, wymienników ciepła i całej armatury systemu grzewczego.
4. Lepiej stosować indywidualne odpowietrzniki przy grzejnikach niż centralną instalację odpowietrzającą
W systemach z centralną instalacją odpowietrzającą powszechne jest krążenie w niej wody między pionami. Czym jest to spowodowane? Może wynikać z różnicy ciśnień powstałej już na etapie niewłaściwie wykonanego projektu lub nieco później na etapie eksploatacji. Krążąca woda prowadzi do rozregulowania hydraulicznego instalacji, a także zapowietrzania grzejników – dopływa do nich woda z sieci odpowietrzającej.
Centralna instalacja odpowietrzająca powinna zostać zastąpiona indywidualnymi odpowietrznikami. Należy je zamontować nie tylko przy grzejnikach, ale również w innych kluczowych częściach systemu jak: piony, najwyższe punkty instalacji, rozdzielacze, czy źródło ciepła (choć zazwyczaj urządzenia grzewcze mają już wbudowane odpowietrzniki). Odpowietrzniki dzielą się na ręczne lub automatyczne, lecz ze względu na wygodę użytkownika oraz fakt, że miejsca, gdzie umieszczone są odpowietrzniki nie zawsze są łatwo dostępne, polecane jest stosowanie odpowietrzników automatycznych.
5. Maksymalna temperatura wody zasilającej instalację C.O., a także jej ciśnienie, nie mogą przekroczyć wartości granicznych dla najsłabszego pod tym względem elementu instalacji. Dotyczy to również ciśnienia w badaniu szczelności instalacji.
Najprościej mówiąc, ciśnienie jakie będzie panowało w instalacji, powinno być dobierane względem ciśnienia, jakie może przyjąć element, który uznamy za najsłabszy (najbardziej podatny na uszkodzenie) w całej instalacji. Zbyt wysokie ciśnienie w instalacji mogłoby takie słabe elementy nieodwracalnie uszkodzić. Dlatego bardzo ważną rolę w instalacjach C.O. pełni zawór bezpieczeństwa. Jest to element armatury ochronnej instalacji, który zabezpiecza przed nadmiernym wzrostem ciśnienia.
Kiedy ciśnienie w systemie niebezpiecznie wzrośnie, zadaniem zaworu jest jego zmniejszenie przez częściowy wypływ wody. Utrata wody nie jest pozytywna dla instalacji, ale dzięki temu możemy zapobiegać zniszczeniu słabych elementów. Dodatkowo za stabilizację odpowiadają również naczynia przeponowe czy kompensatory, jednak mimo ich stosowania, zawór bezpieczeństwa jest nieodzownym elementem instalacji.
Opracowała: Ewelina Podlewska
Odczyn pH wody, jaka popłynie w układzie C.O., powinien być nam wcześniej znany. Możemy sprawdzić go za pomocą papierka lakmusowego, który wskaże nam kwasowy lub zasadowy charakter wody. W największym stopniu niekorzystny jest odczyn kwasowy wody, ponieważ są to warunki najbardziej sprzyjające korozji metalowych elementów instalacji. Silnie zasadowy odczyn również nie jest zjawiskiem pożądanym dla niektórych rodzajów instalacji (jak np. aluminiowej), gdyż może doprowadzić do utraty powłoki ochronnej i w konsekwencji również korozji.
Zalecane wartości pH są różne, jednak warto pamiętać o utrzymaniu odczynu słabo zasadowego. Generalnie odczyn pH powinien być większy niż 7. Dla stali i miedzi wartości mogą dochodzić do 9,5 zaś dla instalacji wykonanej z aluminium powinny być one mniejsze – do około 8. Właściwości korozyjne wody możemy spowolnić stosując tzw. inhibitory korozji – są to środki chemiczne, które tworzą specjalną powłokę na wewnętrznej powierzchni rur, w ten sposób chroniąc je nie tylko przed korozją, ale też osadzaniem się kamienia kotłowego, tlenków metali i innych zawiesin.
Mineralizacja wody powinna być możliwie jak najniższa – jeśli woda zawiera substancje mineralne, może powodować powstawanie kamienia kotłowego. Jest to szczególnie ważna cecha w kontekście ogrzewania wysokotemperaturowego. Ponadto, jeśli woda, którą wykorzystujemy pochodzi z ujęcia własnego, trzeba wziąć pod uwagę możliwość występowania w niej związków żelaza i manganu. Ich osadzanie może wpłynąć na zmniejszenie przekroju czynnego rury. Jeśli występują one w dużej ilości, rozwiązaniem jest uzdatnianie wody.
2. Nie zaleca się łączenia w jednej instalacji grzejników wykonanych z różnych materiałów
W przypadku instalacji składającej się w większości z grzejników aluminiowych dopuszczalne jest zastosowanie wraz z nimi tylko grzejników stalowych (do 15% całkowitej powierzchni zainstalowanych grzejników). Generalnie powinno się unikać bezpośredniego kontaktu metali, które znacząco różnią się potencjałem elektrochemicznym. Różnica potencjałów tworzy ogniwo, a im większa różnica potencjałów, tym większe szkody w postaci korozji elektrochemicznej w instalacji. Co ważne, grzejniki aluminiowe nie powinny być łączone z rurami lub innymi elementami wykonanymi z miedzi. Powoduje to wspomnianą już korozję, spowodowaną znaczną różnicą potencjałów między tymi materiałami.
Natomiast grzejniki stalowe, żeliwne i miedziane mogą pracować w każdej instalacji, zarówno z tworzyw sztucznych, miedzi czy stali. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że w miejscach łączenia miedzi z innymi materiałami powinno się stosować przekładki dielektryczne, np. teflonowe.
3. Woda z instalacji C.O. nie powinna być często spuszczana
Podczas sezonu grzewczego, woda powinna być usuwana z instalacji tylko w przypadku sytuacji kryzysowej, takiej jak awaria. Nawet w tym wypadku powinniśmy mieć możliwość usunięcia wody tylko z części, która uległa usterce, nie zaś z całej instalacji – to niestety możemy zaplanować tylko na etapie projektowym.
Dlaczego woda nie powinna być często usuwana? Przede wszystkim dlatego, że każde upuszczenie wody może powodować zwiększenie ilości powietrza w grzejnikach i zapowietrzenie układu. Ponadto, ubytek wody przyspiesza korozję samej instalacji C.O., a także kotłów, wymienników ciepła i całej armatury systemu grzewczego.
4. Lepiej stosować indywidualne odpowietrzniki przy grzejnikach niż centralną instalację odpowietrzającą
W systemach z centralną instalacją odpowietrzającą powszechne jest krążenie w niej wody między pionami. Czym jest to spowodowane? Może wynikać z różnicy ciśnień powstałej już na etapie niewłaściwie wykonanego projektu lub nieco później na etapie eksploatacji. Krążąca woda prowadzi do rozregulowania hydraulicznego instalacji, a także zapowietrzania grzejników – dopływa do nich woda z sieci odpowietrzającej.
Centralna instalacja odpowietrzająca powinna zostać zastąpiona indywidualnymi odpowietrznikami. Należy je zamontować nie tylko przy grzejnikach, ale również w innych kluczowych częściach systemu jak: piony, najwyższe punkty instalacji, rozdzielacze, czy źródło ciepła (choć zazwyczaj urządzenia grzewcze mają już wbudowane odpowietrzniki). Odpowietrzniki dzielą się na ręczne lub automatyczne, lecz ze względu na wygodę użytkownika oraz fakt, że miejsca, gdzie umieszczone są odpowietrzniki nie zawsze są łatwo dostępne, polecane jest stosowanie odpowietrzników automatycznych.
5. Maksymalna temperatura wody zasilającej instalację C.O., a także jej ciśnienie, nie mogą przekroczyć wartości granicznych dla najsłabszego pod tym względem elementu instalacji. Dotyczy to również ciśnienia w badaniu szczelności instalacji.
Najprościej mówiąc, ciśnienie jakie będzie panowało w instalacji, powinno być dobierane względem ciśnienia, jakie może przyjąć element, który uznamy za najsłabszy (najbardziej podatny na uszkodzenie) w całej instalacji. Zbyt wysokie ciśnienie w instalacji mogłoby takie słabe elementy nieodwracalnie uszkodzić. Dlatego bardzo ważną rolę w instalacjach C.O. pełni zawór bezpieczeństwa. Jest to element armatury ochronnej instalacji, który zabezpiecza przed nadmiernym wzrostem ciśnienia.
Kiedy ciśnienie w systemie niebezpiecznie wzrośnie, zadaniem zaworu jest jego zmniejszenie przez częściowy wypływ wody. Utrata wody nie jest pozytywna dla instalacji, ale dzięki temu możemy zapobiegać zniszczeniu słabych elementów. Dodatkowo za stabilizację odpowiadają również naczynia przeponowe czy kompensatory, jednak mimo ich stosowania, zawór bezpieczeństwa jest nieodzownym elementem instalacji.
Opracowała: Ewelina Podlewska
