Unia Europejska zwiększyła swój i tak już ambitny cel redukcji emisji gazów cieplarnianych i przekroczyła swoje cele w zakresie energii odnawialnej, zapewniając 22% energii odnawialnej do 2020 r., czyli o 2% więcej niż oczekiwano. Jedną z głównych sił napędowych unijnego sukcesu klimatycznego była energia z biomasy.

Nowa propozycja Unii Europejskiej

Zrównoważona bioenergia stanowi prawie 60% europejskiej energii odnawialnej i odpowiada za 21% energii produkowanej w Europie. Co więcej, nie jest ona uzależniona od ogromnego importu, który aktualnie zagraża bezpieczeństwu energetycznemu Europy. W przeciwieństwie do gazu ziemnego, którego 84% pochodzi z zagranicznych źródeł i który stanowi jedną trzecią importu energii w UE. Wskaźnik importu biomasy do celów energetycznych wynosi poniżej 4%, co oznacza mniej niż 1% całego importu UE. Bioenergia jest zatem kluczowym zasobem, zapewniającym Europejczykom bezpieczeństwo energetyczne.

Wysokie ceny energii i rosnące obawy, że rosyjskie embargo na paliwa kopalne może spowodować braki w ogrzewaniu tej zimy spowodowały, że PE dokonuje przeglądu dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii. Jedna z propozycji budzi szczery niepokój - Komisja Ochrony Środowiska Parlamentu Europejskiego (ENVI) zaproponowała, aby uznać bioenergię wykorzystującą pierwotną biomasę drzewną za niezrównoważoną, a więc już nie odnawialną.

Czym jest biomasa pierwotna?

Biomasa pierwotna to surowiec pochodzący bezpośrednio z lasu, a także nie będący produktem ubocznym z przemysłu drzewnego. Nie oznacza to tylko wysokiej jakości drewna, które wykorzystuje się do produkcji trwałych produktów. Do biomasy pierwotnej zalicza się również drewno zgniłe, kawałki, które są zbyt małe do użytku komercyjnego. Zalicza się do niej też drewno odrzucone przez przemysł, ponieważ jest krzywe, złamane lub zanieczyszczone grzybem i pleśnią. Co więcej, prawie wszystkie praktyki zrównoważonej gospodarki leśnej generują pewną ilość biomasy leśnej o niskiej jakości. Materiały te wykorzystuje się do zapewnienia bioenergii, np. do ogrzewania

Czy powinno się zostawiać drewno w lesie?

Z jednej strony tak, a z drugiej nie - stąd idea zrównoważonej gospodarki leśnej. Pozostawienie nadmiernej ilości martwego drewna w lasach zwiększa ilość paliwa dostępnego dla pożaru lasu w cieplejszych okresach, umożliwiając tym samym szybkie rozprzestrzenianie się takich pożarów.
Patrząc z innej strony, niektóre martwe drewno z pewnością należy pozostawić w lasach, aby chronić różnorodność biologiczną. Jest to prawnie usankcjonowane przez prawo krajowe i istniejące przepisy dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii. 

Polityka leśna jest zarządzana bezpośrednio przez państwa członkowskie, a nie na szczeblu UE. Nie jest to jednak zabieg bez celu, ponieważ lasy w różnych częściach Europy mają różne potrzeby. Ustalenie jednego uniwersalnego podejścia na szczeblu europejskim znacznie by zaniżyło poziom różnorodności zasobów leśnych w Europie.

Możliwe konsekwencje

Poprzez ten pomysł może pojawić się problem z dostawami energii. W obecnym kryzysie spowoduje to wzrost cen i zwiększenie ubóstwa energetycznego, ponieważ w krótkim okresie zrównoważoną bioenergię można zastąpić jedynie droższym gazem ziemnym i węglem. Zwiększenie podaży paliw kopalnych będzie prawdopodobnie wymagało zwiększenia importu energii. Już teraz kraje borykają się ze zwiększeniem krajowej produkcji i zabezpieczeniem nowych umów handlowych, aby zastąpić rosyjskie paliwa kopalne. W planie REPowerEU Komisja wyznaczyła cel zastąpienia co najmniej 155 mld m³ gazu z miksu energetycznego. Dla porównania, pierwotna biomasa drzewna mogłaby zastąpić co najmniej 40 mld m³. Jeśli Unia Europejska przyjmie nową propozycję, to zmusi tym samym dostawców do zastąpienia odnawialnej i produkowanej w kraju bioenergii.

Źródło: Bioenergy Europe.